Bashkimi Evropian i ka dhënë Serbisë dhe të gjithë Ballkanit Perëndimor një rrugë kalimi për në Bruksel, kështu që po flitet gjithnjë e më shumë se lidhja rajonale, e quajtur mini-Shengen, është një “çmim ngushëllimi” për rajonin.
Sipas analistit politik Branko Radun, kjo lidhje kuptohet në atë mënyrë, sepse BE nuk po mendon për zgjerimin tani, kështu që ofron para dhe integrim rajonal në rajon.
“Kjo është, që vendet e Ballkanit të jenë një aleancë që është një kopje e BE-së, dhe që ata t’i mbështesin ato financiarisht. Kështu Brukseli do t’i lidhte vendet e këtij rajoni me vetveten, sepse ka frikë nga forcimi i ndikimit të Rusisë dhe Kinës. Deri më tani, kjo histori ka qenë pa mbështetje financiare, por ata e kuptuan se nëse nuk duan të humbin një hap në atë garë me vendet lindore, ata duhet të shtyjnë veten financiarisht” – thotë Radun.
Ai tregon se Britania e Madhe është gjithashtu për mini-Shengen, sepse ajo ka interesat e veta.
“Londra beson se me hyrjen e Serbisë dhe vendeve të tjera të rajonit në BE, Gjermania do të rrisë ndikimin e saj dhe do të ishte shumë në Ballkan, për këtë arsye ajo e sheh mini-Shengenin si një ekuilibër të Britanisë së Madhe, SHBA dhe Gjermania për praninë në rajon” – shpjegoi Radun.
BE, siç tha Ministri i Jashtëm gjerman Heiko Mas disa ditë më parë, mund të mos jetë më i zëshmi në Ballkanin Perëndimor, por është larg partneri më i rëndësishëm politik dhe ekonomik për të gjitha vendet në rajon.
Kjo është arsyeja pse ne duhet t’u dërgojmë një mesazh të qartë njerëzve që jetojnë atje se e ardhmja e tyre është në BE dhe ne të gjithë e dëshirojmë atë. Ne duhet të sigurojmë një perspektivë të besueshme të anëtarësimit në mënyrë që të japim mbështetje për forcat pro-evropiane në rajon, e cila është e nevojshme për zbatimin e reformave të nevojshme – tha Mas pa ndonjë afat kohor për hyrjen e vendeve të Ballkanit Perëndimor në BE.
Bazuar në gjithçka që dëgjohet, Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, vlerësoi se edhe nëse Serbia i përmbush të gjitha kushtet, Bashkimi nuk do ta pranojë kurrë atë si një anëtare të plotë. Sipas Ministres për Integrim Evropian, Jadranka Joksimović, Presidenti foli për fazën që zgjat për ca kohë, dhe në të cilën zgjerimi nuk është në qendër të vëmendjes, jo vetëm kur bëhet fjalë për Serbinë, por edhe për vendet e tjera kandidate ose ata që aspirojnë të jenë të tillë. Ajo përsëriti se qëllimi strategjik i Serbisë është anëtarësimi në BE dhe se Serbia, me hyrjen në fuqi të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, është bërë një vend i lidhur dhe është në procesin e bashkimit.
Elementet e qarta të politikës së zgjerimit dhe perspektivës së anëtarësimit për Ballkanin Perëndimor janë konfirmuar nga metodologjia e re. Ato debate rreth të ashtuquajturave Qarqet evropiane dhe kolonat e ndryshme janë po aq të vjetra sa BE dhe janë gjithmonë një temë e vetë-ekzaminimit të funksionalitetit, veçanërisht në kohë krizash siç është një pandemi – i tha Joksimoviç medias së Beogradit.
Mini-Shengen u promovua nga zyrtarët më të lartë të Serbisë, Maqedonisë Veriore dhe Shqipërisë, Aleksandar Vuçiq, Zoran Zaev dhe Edi Rama, për të mirën e qytetarëve, dhe vendet e tjera pritet të bashkohen me nismën.
Analisti politik Milan Nikoliç kujton se kjo pritet në një deklaratë për “Vesti”, i cili nuk e sheh lidhjen ballkanike si një zëvendësim për pranimin e vendeve të rajonit në BE, por si një shenjë që vendet nga kjo zonë janë të gatshëm të bashkëpunojnë me fqinjët.
“BE e sheh këtë si bashkëpunim, i cili është një garanci se nuk do të ketë më konflikte në këtë pjesë të Evropës, nga e cila kishte frikë. Sidoqoftë, në rajon, mini-Shengeni nuk pranohet në të gjitha vendet, Prishtina ka frikë nga këto lidhje dhe BiH dhe Kroacia po kërkojnë të shohin nëse ka ndonjë përfitim” – thotë Nikolić.
