Leukemia, një nga kanceret më të zakonshme të fëmijërisë mund të trajtohet me sukses nëse zbulohet herët. Mënyra për të mbrojtur fëmijët nga leukemia është t’i kushtoni vëmendje rregullave të jetesës së shëndetshme. Leukemia përbën rreth një të tretën e kancereve më të zakonshme në fëmijëri. Leukemia incidenca e së cilës po rritet dita-ditës në shoqëri është një sëmundje me shanse të larta kurimi nëse diagnostikohet herët. Për këtë arsye, gjatë 2-8 Nëntorit Javës së Fëmijëve me Leukemi organizohen shumë aktivitete për ndërgjegjësimin dhe tërheqjen e vëmendjes ndaj sëmundjes.
Çfarë e shkakton leukeminë? Cilat janë simptomat dhe metodat e trajtimit? A është e mundur të parandalohet sëmundja? Ata që janë kuriozë për leukeminë Specialisti i Pediatrisë, Dekani themelues i Fakultetit të Mjekësisë në Universitetin Yalova Prof. Dr. Vefik Arıca tregon se:
1. Çfarë është leukemia?
“Leukemia është një sëmundje gjaku vendi ku bëhet gjaku që qarkullon në venat tona është palca e eshtrave. Kjo sëmundje shfaqet kur qelizat staminale kthehen në qeliza jonormale. Është më e zakonshme tek fëmijët e moshës 1 deri në 5 vjeç. Diagnoza e hershme është shumë e rëndësishme në këtë sëmundje. Të mos harrojmë se leucemia është një sëmundje e parandalueshme, por është shumë e shtrenjtë për t’u trajtuar”.
2. Cilat janë simptomat e leucemisë?
“Zbehja dobësia mavijosje-skuqja e lëkurës ethe e pashpjegueshme ënjtje në nyjet limfatike dhimbje kyçesh dhimbje kockash humbja e oreksit dhe humbja e peshës janë simptomat më të rëndësishme.”
3. Çfarë e shkakton leuçeminë?
“Produktet OMGJ që shkaktojnë kancer, konsumi i ushqimit të shpejtë ilaçet kimikatet veçanërisht marrja e rrezatimit dhe disa viruse janë ndër shkaqet që shkaktojnë leuçeminë”.
4. Kur duhet konsultuar mjeku?
“Nëse ethet e fëmijës nuk ulen pavarësisht nga ilaçet antipiretike të rekomanduara nga mjeku, ose nëse në trupin e tij ka skuqje të vogla, të kuqe që nuk shuhen në formën e një koke gjilpëre nuk duhet humbur kohë. Përsëri, nëse ka humbje oreksi lodhje dhimbje kockash dhe muskujsh që zgjat për javë të tëra, duhet të konsultoheni menjëherë me një mjek. Këto janë ato prioritetet e sidomos nëse fëmija është nga mosha 1 deri në 5 vjeç dhe nëse ndonjë nga këto simptoma nuk largohet me trajtim, duhet të mendojmë për një sëmundje gjaku”.
5. Si diagnostikohet leuçemia?
“Sëmundja është shumë e lehtë për t’u diagnostikuar. Po bëhet analiza e gjakut. Qelizat e gjakut më pas shikohen me mikroskop. Metoda e fundit diagnostike është aspirimi i palcës kockore, merret një pjesë e vogël e palcës kockore dhe diagnoza bëhet me patologji. ”
6. Çfarë lloj kursi ndiqet në trajtim?
“Ka trajtim të dyanshëm: Kimioterapia dhe transplantimi i palcës së eshtrave.Në diagnostikimin e hershëm, 92 për qind e leuçemive pediatrike mund të trajtohen me kimioterapi. Trajtimi me kimioterapi mund të zgjasë disa vite. Bëhet edhe transplanti i palcës së eshtrave. Sidomos në disa pacientë, qelizat staminale transplantohen kur gjendet një dhurues i përshtatshëm si nënë, baba ose vëlla. Kështu, prodhimi jonormal i gjakut në palcën e eshtrave bëhet normal dhe leuçemia eliminohet plotësisht.”
7. Çfarë duhet bërë për të mbrojtur fëmijët nga leuçemia?
“Sëmundja është më e zakonshme në grupmoshat 1-5 vjeç. Në këtë grup moshe, duhet të reduktojmë pak konsumin e ushqimeve të shpejta dhe produkteve OMGJ. Në veçanti, duhet të mbajmë larg pijeve kancerogjene të gazuara dhe të lyera, ushqimeve dhe veshjeve. Ne duhet të marrim në mënyrë të përshtatshme sendet plastike dhe detergjentët. Përdorimi i shpeshtë i celularëve që përmbajnë rrezatim ka një rëndësi të madhe për ne, veçanërisht vitet e fundit. Telefonat celularë dhe emetuesit e rrezatimit nuk duhet të jenë në të njëjtën dhomë gjumi gjatë gjumit. Gjëja më e rëndësishme është pirja e duhanit… Ne nuk duhet të pimë duhan dhe nuk duhet të jemi në një mjedis ku pi duhan. Duhet të konsumojmë shumë pak ushqime me sheqer dhe me miell që përmbajnë karbohidrate. Duhet të kemi kujdes me obezitetin. Mund ta shkaktojë edhe obeziteti. Ju gjithashtu duhet të flini dhe të ushtroheni rregullisht. Nuk duhen konsumuar barna të panevojshme, vitamina dhe pije energjike të gazuara.
