Ministri i Punëve të Jashtme i Portugalisë Augusto Silva – vendi i të cilit kryeson me Bashkimin Evropain – dhe Komisionari për Zgjerim i Bashkimit Evropian Oliver Varhelyi, kanë prezantuar të premten në Shkup propozimin e Brukselit, i cili parasheh zhbllokimin e procesit të integrimit të Maqedonisë së Veriut në Bashkimin Evropian.
Bullgaria bllokoi procesin e fillimit të bisedimeve për anëtarësimin e Maqedonisë së Veriut në BE, pasi siç ishte apostrofuar nga Sofja zyrtare, Shkupi nuk përmbushi obligimet e marra nga marrëveshjet për fqinjësi të mirë, të cilat kryesisht kanë të bëjnë me çështjen e gjuhës si dhe të kaluarën historike.
Silva dhe Varhelyi e kanë shpalosur këtë plan para presidentit maqedonas Stevo Pendarovski, kryeministrit Zoran Zaev si dhe ministrit të Punëve të Jashtme Bujar Osmani.
Për kryeministrin e Maqedonisë së Veriut, propozimi i ofruar nga zyrtarët e lartë të Brukselit, për tejkalimin e dallimeve mes Shkupit dhe Sofjes, paraqet një bazë të mirë për kapërcimin e pengesave sa i përket fillimit të bisedimeve për anëtarësimin e këtij vendi në BE, pasi në këtë dokument nuk preket çështja e identitet maqedonas.
“Komisionari Oliver Varhelyi dhe ministri i Jashtëm portugez sot sollën një projekt-zgjidhje që synon tejkalimin e problemit mes Maqedonisë së Veriut dhe Republikës së Bullgarisë” ka thënë kryeministri i Maqedonisë së Veriut Zoran Zaev.
Përderisa mediat bullgare gatë së premtes kanë raportuar se për zyrtarët e lartë të Sofjes mbetet i papranueshëm propozimi i ofruar nga diplomatët e BE-së Varhelyi dhe Sliva.
Siç kanë lajmëruar mediat bullgare, shtyllë parësore e këtij propozimi mbetet që autoritetet e Shkupit të pranojnë se “gjuha maqedonase është kodifikuar në vitin 1945, por duke shmangur kërkesën e palës bullgare që të definohet prejardhja e gjuhës maqedonase”.
Ministri i Punëve të Jashtme i Bullgarisë Svetlan Stoev tha se shteti që përfaqëson ai, nuk ka ndryshuar pozicionet e mëhershme kundrejt vendit fqinj.
“Nuk mund të pritet ndryshim në pozicionin nacional të Bullgarisë në raport me Maqedoninë e Veriut. Për ne parësore mbetet mbajtja e raporteve të mira fqinjësore dhe të merren garancitë e nevojshme për zbatim të marrëveshjeve për fqinjësi të mirë” ka theksuar ministri i Punëve të Jashtme i Qeverisë teknike në Bullgari, Svetlan Stoev.
Në këtë drejtim, Simonida Kacarska, drejtuese e Qendrës për Studime Evropiane ka thënë për Radion Evropa e Lirë se Maqedonia e Veriut duhet ta shohë kontestin me Bullgarinë si proces afatgjatë, pasi bllokimi i procesit mbetet si mundësi në çdo kohë.
Kacarska thotë se pushteti është i detyruar të reflektojë me dozë optimizmi edhe në rastet kur pala bullgare nuk jep sinjale pozitive, pasi, siç thotë ajo, duhet mbajtur në kondicion realizmin e detyrimeve që i ka përcaktuar Brukseli për Maqedoninë e Veriut.
“Klimën e pavolitshme për faktin se Bullgaria ka një Qeveri teknike, autoritetet maqedonase përpiqen ta mbulojnë me dozë optimizmi për faktin se dëshirojnë që të mbajnë në kondicion procesin e realizimit të detyrimeve që na janë përcaktuar nga Bashkimi Evropian, reformat në gjyqësor, administratë, lu*ftën kundër ko*rrupsionit e tjera”, thotë Kacarska.
Vizitat e diplomatëve të lartë të Brukselit në Sofje dhe Shkup vijnë në vigjilje të takimit të Këshillit Evropian, që do të mbahet më 22 qershor, ku mes tjerash pritet të vendoset edhe për miratimin e kornizës që përcakton fillimin e bisedimeve si dhe mbledhjen e parë ndërqeveritare, me çka Maqedonia e Veriut do të niste edhe formalisht bisedimet për anëtarësim në BE.
