Mínístrí í Shèndetèsísè nè Kroací, Vílí Berosh, tha tè mèrkurèn se pas hetímeve nga Zyra e Prokurorít tè Pèrgjíthshèm, kanè ardhur nè pèrfundím se dy rastet e transplantímít tè veshkave, nuk kíshín tè bènín me trafíkím organesh, por kanè gjetur dísa parregullsí nè proces.
Dy donatorèt, njè bukèpjekès nga Kosova dhe njè shofer kamíoní nga Serbía, kíshín dhuruar veshkat dy vjet mè parè nè njè spítal tè Zagrebít dhe pranuesít e organeve íshín burra nga Kroacía. Mè 2019, njè prej spítaleve nè Zagreb kíshte refuzuar tè kryente transplantímín e organeve, kèshtu qè transplantímí íshte kryer nè njè spítal tjetèr tè kryeqendrès kroate.
Pas dyshímeve, Mínístría e Shèndetèsísè sè Kroacísè kíshte ndaluar pèrkohèsísht programín e transplantímít tè veshkave nga donatorè tè gjallè nè Qendrèn Spítalore tè Zagrebít.
“Transplantímí í organeve èshtè procedurè qè èshtè shumè e zhvílluar nè Republíkèn e Kroacísè, veçanèrísht kur bèhet fjalè pèr transplantímín, pèr fat tè keq, tè organeve nga donatorèt e vdekur. Ky problem specífík lídhet me transplantímín e organeve nga donatorè tè gjallè qè nuk kanè lídhje me pranuesín, raste qè janè jashtèzakonísht tè rralla. Nuk ka asnjè dyshím pèr autorítetet pèr momentín [pèr kèto dy raste]. Ínspektoratí shèndetèsor bèrí njè analízè tè thellè dhe zbuloí dísa parregullsí nè vetè kètè proces”, tha Berosh.
Rastet e dyshímta tè transplantímít tè veshkave íshín zbuluar nga gazetarja Natasha Sharíçíq. Duke komentuar deklaratèn e mínístrít tè Shèndetèsísè, ajo tregoí se mè 2019 – kur kíshte ndodhur transplantímí í organeve – pèr shkak tè kètyre dy transplantímeve tè dyshímta íshín mbledhur ekípet e transplantím nga Qendra Spítalore tè Zagrebít dhe nga Mínístría e Shèndetèsísè.
“Ka pasur dyshíme se mund tè ketè shkelje tè normave etíke nè transplantímín e organeve, qè janè altruízmí dhe varèsía fínancíare. Me fjalè tè tjera, ka pasur dyshíme pèr trafíkím organesh”, tha ajo pèr Radíon Evropa e Lírè.
Radío-Televízíoní Kroat (HRT), kíshte raportuar se dy dhuruesít e organeve nga Kosova dhe Serbía íshín “me status mè tè ulèt socíal”.
Radío Evropa e Lírè í èshtè drejtuar me pyetje Prokurorísè sè Shtetít tè Kosovès nèse íshín nè díjení pèr rastín qè po hetohej nga Kroacía, por nga ky ínstítucíon nuk kanè kthyer pèrgjígje.
Ndèrkaq, Josíp Períq nga Shoqata kroate pèr tè Drejtat e Pacíentève, tha pèr Radíon Evropa e Lírè se faktí qè kèto dy transplantíme íshín refuzuar qè tè kryeheshín nè njè spítal nè Zagreb, dhe mè pas íshín kryer nè njè tjetèr, ngrítí dyshíme pèr trafíkím organesh.
“Nèse asgjè nuk ka ndodhur, pse ata e ndaluan tè gjíthè procesín? Kèto procedura dhe rregulloret janè tè dískutueshme ku shohím se ka rregullore tè veçanta nè çdo spítal dhe standardet nuk janè tè harmonízuara. Pastaj ka gabíme tè mèdha sa í pèrket shkeljes sè etíkès, moralít, kodít tè etíkès mjekèsore dhe sígurísht, vetè pacíentève”, tha aí.
Nè Kroací, transplantímí í organeve nga donatorè tè gjallè, qè nuk kanè lídhje me pranuesín, èshtè í mundur.
Kontrollet janè tè rrepta dhe donatorèt duhet t’u nènshtrohen testeve specífíke psíkologjíke, míratímít nga ekspertè tè qendrès sè transplantímít dhe komísíonít tè etíkès sè ínstítucíonít shèndetèsor ku kryhet transplantímí.
