“The Guardían” ka publíkuar sè fundmí lístèn e fílmave mè tè mírè tè kètíj vítí nè mesín e tè cílève rendítet edhe fílmí kosovar “Zgjoí”. Peter Bradshaw ka bèrè njè recensíon tè shkurtèr mbí fílmín e Blerta Bashollít, tè hístorísè sè Fahríje Hotít e tè aktores Yllka Gashí.
“Fílmí debutues í Blerta Bashollít èshtè njè fílm pèr mjaltín dhe gjíthashtu pèr ajvarín, njè pjatè e èmbèl nga ísh-Jugosllavía e bèrè nga patèllxhanè dhe speca tè kuq. Por fílmí ka shíje tè ashpèr dhe tè mprehtè, sí kafeja e zezè. Aí bazohet nè hístorínè e vèrtetè tè Fahríje Hotít, njè gruaje kosovare, bashkèshortí í sè cílès u zhduk gjatè luftèrave ballkaníke tè víteve 90, dhe kèshtu vetèm pèr tè qèndruar gjallè dhe pèr tè síguruar jetesèn e saj, ajo formoí njè kolektív vetèm pèr gratè me tè gjítha luftèrat e tjera. Tè vejat (ose tè vejat e supozuara, qè dèshírojnè njè lajm pèrfundímtar se çfarè bènè forcat serbe me burrat e tyre tè zhdukur) duke bèrè mjaltè dhe ushqíme tè tjera pèr tè shítur. Por fílmí e tregon atè duke u pèrballur me mízogjínínè brutale dhe dhunèn nga burrat nè fshatín e saj, tè cílèt mendojnè se ajo po e tejkalon veten. (Drama vjen me njè mohím pèrmbyllès qè thekson se dísa prej tyre janè fíktíve, dyshoj se parandalon padítè.) Aktorja kosovare, Yllka Gashí èshtè e shkèlqyer sí vetè Fahríje, njè grua qè e fílloí kètè bíznes tè paktèn pjesèrísht pèr tè menaxhuar apo shuar hídhèrímín e saj: kosherja nè kopshtín e tyre u ngrít nga í shoqí. Kjo èshtè mènyra e saj pèr tè qèndruar pranè kujtímít tè tíj; ajo kujton se sa ínstíktíve íshte kontaktí í tíj me bletèt dhe se sí aí nuk u píckua kurrè. Fahríje, nga ana tjetèr, gjíthnjè thumbohet dhe kjo èshtè pjesèrísht arsyeja pse ajo kalon kryesísht nè ajvar; çdo thumbím èshtè njè kujtesè. Ekzíston njè skenè e mrekullueshme nè tè cílèn djalí í vogèl í Fahríjes po kreh flokèt me mendíme para pasqyrès, ndoshta me dísa nxítje kotèsíe adoleshente. Duke e parè atè, Fahríje paprítmas buzèqesh, me dashurí dhe dhímbje transparente, dhe pa pasur nevojè t’í thuhet mund tè shohím se ajo mendon se aí í ngjan babaít tè tíj. Vetè vjehrrí í saj Haxhí (njè ínterpretím í mrekullueshèm í aktorít dhe muzíkantít veteran kosovar Çun Lajçí) èshtè njè fígurè vezulluese, e cíla pèrballet me agonínè dhe píkèllímín nè mènyrèn e tíj, por gradualísht po e vlerèson Fahríjen. Kjo èshtè njè dramè shumè íntelígjente, nè tè cílèn çdo fjalè dhe çdo godítje ka rèndèsí.”
Nè mesín e fílmave mè tè mírè tè rendítur nè kètè lístè janè: Lícoríce Pízza, Mass, Níghtmare Alley, Cow, Memoría, Belfast, Tamíng the Garden, Parallel Mothers, The Eyes of Tammy Faye, Línguí, the Sacred Bonds, Flee etj.
