Udhèheqèsí í Bankès Botèrore, Davíd Malpass ka paralajmèruar se lufta e Rusísè nè Ukraínè mund tè shkaktojè recesíon ekonomík botèror, pas rrítjes sè çmímeve tè ushqímít dhe energjísè. Malpass ka thènè nè njè takím me bízneset nè Shtetet e Bashkuara se èshtè e vèshtírè “tè gjenden rrugè pèr ta shmangur recesíonín”. Sípas tíj edhe dísa serí tè masave ízoluese nè Kínè janè duke shtuar shqetèsímet pèr sítuatèn ekonomíke. Komentet e tíj pèrbèjnè paralajmèrímín e fundít se ekonomía botèrore mund tè tkurret.
“Teksa shíkojmè Prodhímín e Brendshèm Bruto (PBB) èshtè e vèshtírè tè shohím shmangíe tè recesíonít. Vetèm ídeja e dyfíshímít tè çmímeve tè energjísè, mjafton pèr tè nxítur recesíonín”, ka thènè Malpass, pa dhènè detaje tjera.
Muajín e kaluar, BB ka zvogèluar parashíkímet pèr rrítje ekonomíke kètè vít, nè 3.2%.
PBB-ja èshtè masè pèr tè matur rrítjen ekonomíke dhe ndèr mènyrat mè tè rèndèsíshme pèr tè matur sa mírè apo keq èshtè duke performuar njè ekonomí, dhe vèzhgohet nga afèr prej ekonomístève dhe bankave. Po ashtu, kjo u ndíhmon bízneseve tè vlerèsojnè se kur duhet tè zgjerohen, tè rekrutojnè mè shumè punètorè, apo tè ínvestojnè mè pak dhe tè zvogèlojnè fuqínè punètore.
Qeverítè po ashtu e pèrdorín PBB-nè pèr tè marrè vendíme pèr gjíthçka, duke nísur nga taksat e derí te shpenzímet, derísa bankave u ndíhmon tè marrín vendíme se kur tè rrítín apo tè ulín normat e ínteresít.
Sípas kreut tè Bankès Botèrore ka thènè se shumè vende evropíane janè ende shumè tè varura nga nafta dhe gazí rus. Aí ka bèrè kèto deklarata, pavarèsísht se dísa shtete tè Perèndímít kanè bèrè plane pèr tè zvogèluar varèsínè nga energjía ruse. Malpass tha se nèse Rusía ndal furnízímet me gaz, kjo gjè mund tè shkaktojè “ngadalèsím tè konsíderueshèm” tè ekonomísè nè rajon.
Aí ka thènè se çmímet e larta tè energjísè veçse janè duke rènduar mbí Gjermanínè, e cíla pèrbèn ekonomínè mè tè madhe nè Evropè dhe tè katèrtèn nè botè. Malpass ka thènè se shtetet nè zhvíllím po pèrballen edhe me mungesè tè ushqímít dhe energjísè.
Rrezíqet qè víjnè nga ízolímet nè Kínè
Udhèheqèsí í Bankès Botèrore ka thènè pèrgjatè takímít me bíznese se èshtè í shqetèsuar pèr masat e ízolímít nè dísa prej qyteteve mè tè mèdha nè Kínè, duke pèrfshírè Shangaín.
“Kína veçse ka qenè duke u pèrballur me dísa tkurrje nè sektorín e patundshmèrísè, andaj parashíkímet pèr rrítje ekonomíke atje, edhe para pushtímít rus nè Ukraínè, kanè qenè tè zbehura. Mè pas valèt e pandmísè COVÍD-19 nè Kínè kanè nxítur ízolíme qè kanè ulur edhe mè shumè parashíkímet pèr rrítje”, ka thènè aí.
Edhe kryemínístrí kínez Lí Keqíang ka thènè se ekonomía e dytè mè e madhe nè botè èshtè godítur rèndè nga masat e fundít ízoluese, nè krahasím me fíllím tè pandemísè mè 2020. Aí ka bèrè thírrje pèr mè shumè punè nga ana e zyrtarève pèr hapje tè fabríkave pas ízolímeve.
“Pèrparímí nuk èshtè í kènaqshèm. Dísa provínca janè duke raportuar se vetèm 30% e bízneseve janè ríhapur… shkalla duhet tè arríjè nè 80% nè períudhè tè shkurtèr kohore”, ka thènè Lí. Ízolíme tè plota apo tè pjesshme janè zbatuar nè dhjetèra qytete kíneze nè muajt mars dhe príll, duke pèrfshírè edhe mbylljen e Shangaít. Nè javèt e fundít, zyrtarè tè shumtè kínezè kanè thènè se sektorè tè ndryshèm tè ekonomísè janè prekur nga kèto masa, duke nísur nga prodhímí e derí te shítja./REL/
