Sa do të shtrenjtohet rryma nga janari në Maqedoninë e Veriut?


Në prag të dimrit qytetarët tremben nga një goditje e re me rritje të çmimeve të energjisë elektrike. Disa nga autoritetet sigurojnë se nëse plani i prodhimit nga ESM realizohet në tremujorin e fundit të vitit dhe nëse realizohet plani për furnizim me energji të ndryshme me çmime të pranueshme, atëherë nuk do të ketë rritje të çmimit të energjisë elektrike.

Të tjerë, nga ana tjetër, bëjnë të ditur se çmimet e energjisë elektrike do të kërcejnë nga 1 janari, por se po bëhen përpjekje që rritja e çmimeve të jetë sa më pa dhimbje për qytetarët. Komisioni rregullativ bën analiza dhe bën me dije se në kohë krize energjetike duhet të modelohen zgjidhjet për të shmangur ngarkesat shtesë mbi qytetarët dhe për të mbrojtur kategoritë e cenueshme, raporton DW.

Rritja e mundshme e tatimit mbi vlerën e shtuar (TVSH) për energjinë elektrike nga 5 në 10 për qind nga 1 janari i vitit të ardhshëm është vetëm një nga zërat në çmimin përfundimtar të përcaktuar nga Komisioni Rregullativ i Energjisë dhe Shërbimeve të Ujit (RKE). “Por ne jemi ende larg të shohim të gjithë parametrat dhe KRRE të përcaktojë se cili dhe cili do të jetë ndikimi”, thotë zëvendëskryeministri për Çështjet Ekonomike, Fatmir Bytyqi.

Sipas tij, llogaritjet janë duke u bërë për vitin e ardhshëm. “Prandaj kemi një vit e gjysmë që po marrim masa që kontributi në përcaktimin e çmimit për vitin e ardhshëm të mos jetë goditje për vetë qytetarët”, theksoi Bytyqi.

Ai përkujtoi se Qeveria përmes ESM-së i ofroi EVN Home rrymë me çmim shumë më të ulët të subvencionuar. “Kjo mund të jetë një nga gjërat për të zbutur rritjen eventuale.Jemi të vetëdijshëm se kriza energjetike është këtu dhe se duhet të ketë një rritje të caktuar të çmimit të energjisë elektrike, por duhet të jetë sa më e butë për të reduktuar ndikimin tek qytetarët. Besoj se është imperativ për Qeverinë”, deklaroi zëvendëskryeministri.

Komisioni Rregullativ për Energjinë (KRRE) në vitin 2020 ka kërkuar uljen e TVSH-së për energjinë elektrike nga 18% në 5%, me të vetmin qëllim amortizimin e ndikimit në çmimin final. Për këtë propozim partitë politike arritën një konsensus të përgjithshëm duke votuar vitin e kaluar njëzëri në Kuvend.

“Edhe pse RKE përcakton tarifat pa TVSH, dhe politika tatimore është në kompetencë të Ministrisë së Financave, megjithatë, në kushtet e krizës së deklaruar energjetike në vend dhe për të mbrojtur standardet e jetesës së qytetarëve, do të bëhet një analizë. Në kohë krize energjetike, zgjidhjet duhet të modelohen në mënyrë që të shmangen ngarkesat shtesë mbi qytetarët dhe të mbrohen kategoritë e cenueshme”, deklaroi Marko Bislimovski nga KRRE në një prononcim për Deutsche Welle.

Të dhënat e Entit Shtetëror të Statistikave tregojnë se nga janari deri në qershor të këtij viti, çmimi mesatar i energjisë elektrike për amvisëri është 5.76 denarë për kilovat orë, që është një rritje prej 11,2 për qind në krahasim me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar. Mesatarja e energjisë elektrike pa TVSH për konsumatorët fundorë, përveç amvisërive, sillet nga 10.31 deri në 14.78 denarë për kilovat orë sipas grupeve të konsumatorëve.

Drejtori i përgjithshëm i termocentraleve të Maqedonisë së Veriut (ESM), Vasko Kovaçevski, njoftoi se nga viti i ri do të rritet çmimi i energjisë elektrike, por se po bëhen përpjekje për zbutjen e rritjes së çmimeve.

Qeveria së fundi ka marrë një vendim me të cilin nga 1 dhjetori, prodhuesit e produkteve ushqimore bazë do të duhet të marrin çmimin e energjisë elektrike prej 80 euro për megavat orë. Ky çmim është gati dy herë më i ulët se çmimet aktuale të energjisë elektrike që paguajnë prodhuesit dhe që ka ndikuar në rritjen drastike të çmimeve të një sërë produktesh në tregje. Vendimi i fundit krijon kushte për uljen e çmimeve të produkteve bazë për blerësit./DW