Qendra presidenciale për edukim politik (QPEP) në bashkëpunim me Institutin për Demokraci “Societas Civilis” – Shkup prezantoi analizën “Njeri i popullit: Analizë e opinionit publik mbi kërkesat politike të qytetarëve”. Në kuadër të hulumtimit është shqyrtuar besimi i qytetarëve në institucionet demokratike, si dhe te aktorët e tjerë në jetën politike të shtetit dhe shoqërisë, si mediat, organizatat e shoqërisë civile dhe organizatat fetare.Në prezantim dr. Aleksandar L. Spasov, kryetar i Këshillit programor të Qendrës presidenciale për edukim politik dhe këshilltar i Presidentit për politikë të jashtme, politikë të brendshme dhe çështje kushtetuese, vlerësoi se populizmi minon themelet e demokracisë.
“Në esencën e tij qëndron antagonizmi ndaj zgjidhjes demokratike institucionale të konflikteve në shoqëri bazuar në parimet e shtetit të së drejtës. Prandaj, si Qendër presidenciale për edukim politik, identifikuam populizmin si një nga kërcënimet më të mëdha për rend politik demokratik. Një nga detyrat tona kryesore është të promovojmë dhe organizojmë arsimin në frymën e vlerave demokratike, duke përfshirë dallimet legjitime ideologjike që janë baza e një sistemi politik pluralist dhe të dëshirueshëm për zhvillimin e tij, dhe në të njëjtën kohë të ndihmojmë në ndërtimin e konsensusit në shoqëri. në mënyrë të pavarur “nga dallimet ideologjike dhe partiake, se demokracia dhe vlerat demokratike nuk kanë alternativë”, tha Spasov.
Marko Trohsanovski, kryetar i Institutit për Demokraci “Societas Civilis” – Shkup tha se tema e populizmit dominon në diskursin politik botëror dhe nuk na anashkalon neve.“Vitet e fundit kemi qenë dëshmitarë të tendencave populiste si në demokracitë liberale, ashtu edhe në zemër të demokracive të qëndrueshme. Maqedonia e Veriut u ndikua në mënyrë të pashmangshme nga ajo valë narrativash populiste. Populizmi është armik i madh i demokracisë. Është sistematikisht shumë e rëndësishme të adresohen këto sfida edhe pse shkaqet që çojnë në sundimin populist janë komplekse. Kjo dukuri është shkaktuar më së shumti nga mosbesimi në institucionet dhe politikat që krijojnë pabarazi të madhe sociale ndërmjet grupeve të ndryshme të shoqërisë. Ky është një fenomen më i ulët që përdor gjuhën demokratike për të praktikuar politika antidemokratike. Debati klasik se gjuha e urrejtjes justifikohet me lirinë e fjalës është një nga shembujt se si ajo arrin të depërtojë në shoqëri”, tha Trosanovski. Vlora Reçica, udhëheqëse e qendrës dhe hulumtuese në Institutin për Demokraci “Societas Civilis” – Shkup, deklaroi se hulumtimi përpiqet të gjejë përgjigje për kërkesat sociale për liderë dhe politika populiste në Republikën e Maqedonisë së Veriut.
“Në pyetjen eksperimentale për cilin kandidat do të votonin në zgjedhje, për “politikanin e karrierës” apo “njeriun e popullit”, dy të pestat e të anketuarve (42%) janë përgjigjur se, nëse në zgjedhje parlamentare, para tyre në fletëvotim do të propozoheshin kandidatët, ata do të votonin për kandidatin e dytë, domethënë për kandidatin që ka themeluar partinë e tij dhe nuk ka mbajtur poste publike deri në momentin e zgjedhjeve. Nga ana tjetër, pothuajse një e treta (31%) e të anketuarve janë përgjigjur se do të votojnë për kandidatin e parë, domethënë sipas kategorizimit, për politikanin nga karriera. Besimi në institucionet më të rëndësishme brenda sistemit politik të Maqedonisë së Veriut, si Parlamenti, Qeveria, Presidenti dhe gjyqësori është i ulët. Notën më të lartë të besimit e ka presidenti i vendit me 4.4, në shkallën 1 deri në 10, ndërsa pikën më të ulët të besimit e ka gjyqësori, me notë mesatare 2.8. Besim relativisht më i lartë ka ushtria me 5.6 dhe kisha me 5.5, kurse në mes të shkallës janë institucionet shëndetësore dhe ekspertët me notën 5.0, që nuk është rasti i njëjtë në media, e cila është vlerësuar me 4.0. Të anketuarit kanë nivel të ulët besimi si tek politikanët (3,2) ashtu edhe tek partitë politike (3,4)”, tha Reçica.
Jovan Bliznakovski nga Instituti për hulumtime sociologjike dhe politiko-juridike, Universiteti “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup (IHSPJ-UKM) / bashkëpunëtor i jashtëm, IDSCS theksoi se “populizmi shpesh shkon paralelisht me klientelizmin, korrupsionin dhe shpesh lidhet me regjimet autoritare. Qëndrimi i qytetarëve ndaj elitave politike është shumë negativ. Qytetarët i shohin politikanët si të korruptuar, të cilët kujdesen vetëm për veten dhe tradhtojnë popullin. Ekziston një mosbesim i fortë ndaj institucioneve demokratike dhe rregullave të lojës, si edhe kuptimi i politikës si një luftë e popullit kundër elitave.Misha Popoviq, udhëheqës i qendrës dhe hulumtues mi vjetër në Institutin për Demokraci “Societas Civilis” – Shkup, tha se shumë shpesh qytetarët ndihen të tjetërsuar nga elitat politike.“Sa më shumë që të zgjas ai tjetërsim, mundëson hyrjen e retorikës populiste dhe tregon nevojën për një metodologji gjithëpërfshirëse menaxhimi që do të përfshijë qytetarët në procesin e vendimmarrjes përmes një procesi të strukturuar konsultimi. Teoritë e konspiracionit janë një kategori interesante, pasi janë tregues indirekt se sa të huaj ndihen qytetarët nga shoqëria. Më së shumti, 72% e të anketuarve konsiderojnë se bota drejtohet nga disa familje të fuqishme, 65% mendojnë se KOVID-19 është krijuar në laborator për të kontrolluar njerëzit, 46% besojnë se klima kontrollohet nga satelitët dhe radarët, 44% se janë shënuar më shumë të vdekur nga KOVID-19 pasi Ministria e Shëndetësisë ka dhënë para, 46% se virusi është spërkatur nga avionët, 29% mendojnë se ndryshimet klimatike janë trillim dhe 57% se mediat e mëdha përhapin gënjeshtra”, tha Popoviç.
