Pandemia e shtoi kr*iminalitetin në Maqedoni


Kr*iminaliteti vitin e kaluar është rritur, pavarësisht se pjesa më e madhe e 2020 kaloi me kufizime në oraret e lëvizjes për popullsinë. Por duket se kjo nuk i ka penguar autorët e veprave pe.nale për të kryer kr*ime nga më të ndryshmet, ku në numrin më të madh janë vj*edhjet në banesa.

Sipas të dhënave zyrtare të Entit Shtetëror të Statistikave ky numër është rreth 12 për qind më i lartë sesa ai i kr*imeve të ndodhura gjatë vitit 2019, po ashtu edhe dë.nimet janë rritur me mbi 34 për qind, si edhe numri i personave që janë vënë përpara drejtësisë me rreth 30 për qind më shumë sesa në vitin 2019. Pjesë e ba*ndave dhe autorë kr*imesh janë regjistruar edhe fëmijët, shifra që vijnë në rritje (mbi 16 për qind më shumë sesa në vitin 2029), për rrjedhojë edhe numri i të dë.nuarave (15 për qind më shumë fëmijë të gjykuar sesa në vitin 2019).

Nga mbi 13.700 vepra pe*nale numri më i madh është në kategorinë e Pronës (3 353 vepra pe.nale), Jetës dhe trupit, Liria dhe të drejtat e njeriut, ndërsa në vend të katërt janë kr*imet në Martesa dhe familje. Dhu*na dhe kr*imet brenda familjes vitin e kaluar u raportuan se kishin shënuar rritje, për shkak të pandemisë dhe mbylljes në shtëpi. Rreth 7 mijë persona janë ulur në bankat e gjykimit, ku numri më i madh është me ak*uzën Vepra pe*nale kundër shëndetit të njeriut”, rreth 1800 janë ak*uzuar për vepra pe*nale ndaj Pronës, rreth 800 vepra në Komunikacion, ndërsa mbi 220 kundër Martesës dhe familjes. Shifrat e vitit të kaluar, sidomos sa i takon numrit të personave të evidentuar si autorë veprash pe*nale është më i madh sesa në vitin 2019, por më i vogël sesa ai i viteve më parë.

Po të krahasohen të dhënat e ESHS të dhjetë viteve të fundit – kurba e numrit të autorëve është në ulje. Për shembull, në vitin 2008 janë të regjistruar mbi 26 mijë autorë kr*imesh, shifra këto që rriten çdo vit duke arritur në 37 mijë persona në vitin 2014. Pas kësaj periudhë kr*iminaliteti pëson ulje, konkretisht reduktohet numri i autorëve. Në ESHS të dhënat për kr*iminalitetin janë të kufizuara. Kr*iminaliteti ka marrë hov gjatë periudhës 1991-2020, ku numri i të evidentuarve, të ak.uzuarve dhe të gjykuarve është rritur në kontuinitet.

Në vitin 2010 llogaritet se rritja është me 123.4 për qind më shumë sesa në vitin 1991 godina. Ajo që bie në sy është se numri i të ak*uzuarve dhe i të dë.nuarve nuk është rritur në përpjesëtim të drejtë me numrin e autorëve të veprave pe.nale. Përkatësisht sipas të dhënave të ESHS i të ak*uzuarve është 16 për qind më i madh, ndërsa i të dë*nuarve është rreth 30 për qind më i madh.
Ndërsa sa i takon të miturve dhe konsumimit të veprave pe*nale shifrat e larta kulmuan deri në vitin 1994, duke u reduktuar ndjeshëm në vitin 2020, ose dy herë më pak (1357 të mitur). Veprat pe*nale për të cilat ak*uzohen dhe dë*nohen të miturit në vite nuk kanë ndryshuar, ato janë grabitjet në banesa.