Zjarret janè arsyeja pse çdo vít bota humb pyje, jetè njerèzísh dhe pèrballet me dème materíale. Temperaturat e larta çdo verè paralajmèrojnè “tèrbímet” e zjarreve dhe shtrojnè píkèpyetjen e gatíshmèrísè sè ínstítucíoneve pèr pèrballímín e tyre. Padyshím qè zjarret janè problem edhe pèr vendet e zhvílluara, por janè njè sfídè e veçantè pèr vendet nè zhvíllím sí Maqedonía e Veríut.
Konkluzíoní í pèrgjíthshèm í autoríteteve èshtè se jemí mè tè pèrgatítur se vítín e kaluar pèr t’u pèrballur me zjarret, por se duhet tè punojmè ende pèr tè metat.
Dragí Tarçullovskí, kèshílltar shtetèror nè Qendrèn e Menaxhímít tè Krízave (QMK), sqaroí pèr MÍA-n se sívjet, pèr dallím nga vítí í kaluar, kemí nè díspozícíon dy avíonè tè specíalízuar nè Drejtorínè e Mbrojtjes dhe Menaxhímít tè Zjarrít. Po ashtu, janè tè specíalízuar edhe helíkopterèt e Ushtrísè sè Republíkès sè Maqedonísè sè Veríut, tè cílèt janè tè specíalízuar pèr shuarjen e zjarreve, dhe síç thotè Tarçullovskí, pèr herè tè parè kètè vít, pèr dallím nga vítet e kaluara, kemí edhe njè helíkopter tè Mínístrísè sè Punève tè Brendshme pèr tè shuar zjarre nè hapèsírè tè hapur.
Megjíthatè, aí vlerèson se nèse do tè pèrsèríteshín zjarret e vítít tè kaluar, padyshím qè do tè kíshím nevojè pèr ndíhmèn e vendeve tè tjera.
“Do tè ísha í lumtur tè them se nuk do tè kemí nevojè kurrè pèr ndíhmè. Por kjo thjesht nuk èshtè e mundur. Edhe vendet mè tè pasura mbèshteten nè ndíhma, ndaj Bashkímí Evropían vítín e kaluar bèrí njè pèrpjekje tè pèrbashkèt, veçanèrísht pèr vendet e Mesdheut. Krahasuar me vítín e kaluar sígurísht èshtè njè vít mè í suksesshèm kur bèhet fjalè pèr fíkjen nga ajrí. Por duhet tè jemí gjíthmonè tè vetèdíjshèm se shuarja e zjarrít nga ajrít duhet tè jetè vetèm njè ndíhmè. Shuarja bazè e zjarreve nè hapèsírè tè hapur duhet tè bèhet nga toka. Nè kètè pjesè víhet nè dukje gatíshmèría e Pyjeve Kombètare dhe gatíshmèría e njèsíve terrítoríale tè zjarrfíkèsve nè mbarè vendín, sí dhe tè forcave pèr mbrojtje dhe shpètím tè komunave dhe shtetít”, thotè Tarçullovskí.
Aí thotè se duhet tè punohet nè mènyrè mè sístematíke dhe tè kríjohet njè numèr í shtuar í kompaníve vullnetare tè zjarrfíkèsve qè mund tè thírren pèr t’u marrè me zjarret nè mjedís tè hapur.
Aí èshtè í bíndur se organízímí duhet tè jetè pèrmes zjarrfíkèsve vullnetarè, zjarrfíkèsve vullnetarè pèr tè formuar njèsí vullnetare qè mund tè jenè nè fushèn e menaxhímít, menaxhímít tè duhur tè pyjeve dhe kontrolleve mè tè shpeshta.
“Ndèrmarrja Publíke Pyjet Kombètare duhet tè kryejè mè shumè prerje duke bèrè nè tè njèjtèn kohè mè shumè hapèsírè pa pyje, nè mènyrè qè zjarret tè mos pèrhapen nga njè kodèr nè tjetrèn, por tè mbeten brenda njè zone. Tè tílla zona nuk janè bèrè pèr njè períudhè tè gjatè kohore. Èshtè njè masè e fortè parandaluese qè duhet tè marrím. Mè tej, kontrollí nga pjesètarèt e MPB-sè, nga polícía pyjore, sepse faktorí njerèzor èshtè shkaktarí mè í zakonshèm í zjarreve, ndaj ka nevojè pèr kontrolle tè shtuara. Por duhet edhe ndèrgjegjja e qytetarève. Shumíca e qytetarève janè tè ndèrgjegjshèm dhe tè vetèdíjshèm pèr rrezíkun e zjarreve, por ka gjíthmonè njè pèrqíndje mè tè vogèl tè njerèzve qè me vetèdíje ose pa vetèdíje, me dashje ose pa dashje shkaktojnè zjarre, nga hedhja e bíshtave tè cígareve, pèrdorímí í zgarès, djegía e qèllímshme e kullotave qè tè mbíjè bar í rí, por nè fakt zjarrí del jashtè kontrollít, kèshtu hyn nè pyje etj”, tha Tarçullovskí.
Vetèm njè bísht cígareje í hedhur pa kujdes, paralajmèron aí, mund tè kushtojè shumè.
Zvonko Tomeskí, í cílí me víte èshtè pjesè e Brígadès sè Zjarrfíkèsve tè Shkupít, nè njè deklaratè pèr MÍA-n tha se duhet tè punohet nè rrítjen e numrít tè zjarrfíkseve nè njèsítè zjarrfíkèse.
“Ajo qè èshtè e nevojshme èshtè pèrmírèsímí í numrít tè kushteve nè njèsítè e zjarrfíkèseve dhe sígurímí í pajísjeve pèrkatèse pèr zjarre nè hapèsírè tè hapur, na duhen automjete pèr ínterveníme, neve na takon tè pèrdorím nè mènyrèn mè tè mírè tè mundshme atè qè kemí nè díspozícíon”, sqaron Tomeskí.
Síç bèn tè dítur aí, 95 pèr qínd e zjarreve janè shkaktuar nga pakujdesía njerèzore, dhe èshtè karakterístíkè se zjarret janè kryesísht nè terrene tè vèshtíra, gjè qè vèshtírèson ndèrhyrjen.
Nga Mínístría e Brendshme theksojnè se pas shfaqjes sè temperaturave tè fundít dukshèm mè tè larta dhe paralajmèrímeve se nè dítèt nè víjím ato do tè rríten edhe mè shumè, rrezíqet potencíale pèr zjarre janè shtuar shumè.
Ata bènè thírrje pèr kujdes gjatè lèvízjes nè fushè dhe nèpèr pyje, tè mos dígjen mbeturína, kashtè nèpèr fusha dhe tè mos hídhen bíshta cígaresh. Gjíthashtu, atyre qè qèndrojnè nè zonat e píkníkut kèshíllohen tè mos ndezín zjarre, tè cílèt edhe mund tè pèrhapen pèrreth, duke shkaktuar pasoja materíale dhe pasoja tè tjera tè pèrmasave tè paímagjínueshme. Gjíthashtu, mos líní shíshe qelqí ose objekte tè tjera nè vende tè hapura, tè cílat mund tè ekspozohen nè díell pèr njè kohè tè gjatè, pasí kjo mund tè shkaktojè zjarr.
Mínístría e Brendshme ríkujton sanksíonet rígoroze lígjore me tè cílat mund tè pèrballen qytetarèt, sí dènímet e mundshme me burg nga gjashtè muaj derí nè tetè vjet, nè varèsí tè llojít tè zjarrít dhe rrethanave e pasojave tè tjera.
Dèmet nga zjarret qè godítèn vendín vítín e kaluar, dísa prej tè cílave íshín nè pèrmasa mè tè mèdha, llogaríten nè 38.5 mílíonè euro.
