Kalimi i amendamenteve ligjore pa proces transparent është në kundërshtim me standardet evropiane edhe pse askush nuk na kërkoi t’i kalonim, sot Gjykata e Lartë, e cila është gjykata më e lartë në vend, reagon për ndryshimet në Kodin Penal (KPP) të miratuara javën e kaluar , i cili uli ose hoqi dënimet për krimet e Shpërdorimit të pozitës zyrtare.
Gjykata e Lartë thotë se asnjëherë nuk e ka vënë re masën e gjobave për shpërdorim të detyrës zyrtare dhe kompetencave, që në fakt janë për korrupsion dhe vjedhje të buxhetit të shtetit. Aq më pak për bashkim kriminal për të kryer këto krime.
Gjykata e Lartë njoftoi se në seancën e sotme u theksua se përgatitja e ndryshimeve ligjore që ndikojnë në proceset gjyqësore duhet të bëhet përmes një procesi transparent përmes debatit publik dhe diskutimit të ekspertëve dhe jo që Ministria e Drejtësisë t’i kontrabandojë ato në Parlament.
“Në Gjykatën e Lartë Ministria e Drejtësisë nuk ka paraqitur për mendim ndryshimet përkatëse në Kodin Penal. Kjo e bëri të pamundur dhënien e mendimit të Gjykatës Supreme për ndryshimet ligjore të miratuara, të cilat paraqesin një çështje me interes të lartë publik. (yourolddog.com) Gjykata e Lartë vlerëson se miratimi i ndryshimeve ligjore pa një proces transparent përmes debatit publik dhe diskutimit të ekspertëve është në kundërshtim me angazhimin për reformimin e legjislacionit në përputhje me standardet evropiane. Gjykata Supreme e Republikës së Maqedonisë së Veriut gjithmonë ka mbështetur zgjidhjet ligjore që kontribuojnë në luftën efektive kundër korrupsionit dhe krimit dhe në bazë të këtyre angazhimeve në të kaluarën, nuk ka pasur kundërshtime për masën e dënimeve për krimet në fjalë, as a ka propozuar zbutjen e tyre”, tha gjykata më e lartë.
Ndryshimet hyjnë në fuqi sot, më 14 shtator.
Ndryshimet në Kodin Penal, të miratuara javën e kaluar me flamur evropian pas vetëm dy ditësh diskutim në Kuvend, janë në punë prej tre vitesh dhe shumica e dispozitave të reja kanë të bëjnë me mbrojtjen e mjedisit, të drejtat e kafshëve dhe sigurinë në trafik. Por krahas këtyre ndryshimeve, qeveria futi edhe ndryshime në luftën kundër korrupsionit, duke ulur dhe hequr dënimet për krimet e shpërdorimit të detyrës.
Janë ndryshuar 38 nene, nga të cilët 35 janë në përputhje me direktivat evropiane. Në tabelën e korrespondencës, të dorëzuar në Kuvend nga Qeveria si bashkëngjitje e ndryshimeve ligjore të propozuara, janë renditur gjashtë direktiva evropiane dhe një rregullore me të cilat janë harmonizuar nenet e ndryshuara, por asnjëra prej tyre nuk i referohet ndryshimeve në nenet e GJK për vepra penale Shpërdorim i pozitës zyrtare dhe bashkim kriminal.
Nenet 353 dhe 394 që i referohen këtyre dy krimeve nuk përmenden fare në tabelë. Nga neni 278-a, tabela kaloi në nenin 396.
Në paragrafin 3 të nenit 353 për keqpërdorim të pozitës dhe kompetencave zyrtare, deri më tani dënimi ishte së paku tre vjet burg, ndërsa tash e tutje parashihet dënimi prej një deri në 4 vjet burg. Paragrafi 5 i të njëjtit nen parashikonte një dënim me të paktën 5 vjet burg dhe tani ai është fshirë. Në nenin 394 për bashkimin kriminal, dënimi për themeluesin e grupit ulet nga një në 10 vjet deri në 3 vjet, ndërsa për anëtarët nga një në 5 vjet deri në 2 vjet.
Me uljen e dënimeve hapet hapësira për parashkrimin e shpejtë të këtyre veprave penale, si dhe lirimin nga përgjegjësia të shumë ish-zyrtarëve që tashmë janë duke u ndjekur penalisht në faza të ndryshme.
Në draft versionin fillestar të ndryshimeve të propozuara në KK, të publikuar në ENER në prill të vitit të kaluar, këto ndryshime nuk ishin aty.
S. K. DELEVSKA
