The Economist
Përktheu: Sonila Backa-abcnews.al
Shefat kanë mbajtur gjithmonë shënime për punonjësit e tyre. Në fund të fundit, një pjesë e punës së çdo menaxheri është të sigurojë që punonjësit të bëjnë punën e tyre, jo të shmangen dhe padyshim të mos grabisin.
Vendet e punës janë monitoruar prej kohësh, nga inspektorët, kamerat e sigurisë dhe së fundmi nga të gjitha llojet e sensorëve, për të kontrolluar punonjësit. Sidomos gjatë viteve të fundit, kur për shkak të pandemisë shumica u detyruan të punojnë nga shtëpia.
Një studim i Komisionit Europian nxori në pah se kërkesa globale për softuerin e mbikqyrjes të punonjësve u dyfishua midis prillit 2019 dhe prillit 2020. Duke filluar nga marsi 2020, kërkesat për sistemet e mbikqyrjes u rritën më shumë se 18-fish.
Prodhuesit e softuerëve të mbikëqyrjes raportuan rritje të mëdha të shitjeve. Në Time Doctor, e cila regjistron video të ekraneve të përdoruesve ose bën periodikisht foto për t’u siguruar që ata po punojnë, shitjet u trefishuan papritur në prill 2020 në krahasim me një vit më parë, raporton abcnews.al.
Shitjet në DeskTime, e cila gjurmon kohën e kaluar në punë, u katërfishuan gjatë kësaj periudhe. Një sondazh i më shumë se 1000 firmave në Amerikë në vitin 2021 zbuloi se 60% e tyre përdornin softuer të mbikqyrjes të një lloji të caktuar.
17% e tjerë mendonin ta përdornin. Më 7 maj, New York miratoi një ligj, duke kërkuar që kompanitë të informojnë punonjësit për çdo monitorim të aktivitetit të tyre të telefonit, emailit dhe internetit.
Ata që nuk e zbatojnë mund të gjobiten nga 500 deri në 3000 dollarë për shkelje. Nju Jorku u është bashkuar Connecticut dhe Delaware, të cilat kanë miratuar politika të ngjashme që nga fundi i viteve 1990 dhe fillimi i viteve 2000, respektivisht, dhe Europës, ku kompanive u është dashur të provojnë se politikat e monitorimit kanë interesa të ligjshme biznesi, të tilla si parandalimi i vjedhjes së pronës intelektuale ose përmirësimi i produktivitetit të punonjësve- që nga viti 1995, raporton abcnews.al.
Sigurisht, është mëse e qartë që të miratohen më shumë rregulla të tilla. Firmat kanë shumë arsye të vlefshme për të monitoruar punonjësit e tyre. Siguria është primare: gjurmimi i vendndodhjes së stafit në një ndërtesë mund t’i ndihmojë punëdhënësit t’i lokalizojnë ata në rast urgjence.
Një tjetër është mbajtja e parave dhe e të dhënave të sigurta. Për t’u siguruar që punonjësit e tyre nuk po shpërndajnë informacione të ndjeshme, banka të tilla si JPMorgan Chase jo vetëm që kalojnë përmes telefonatave, regjistrimeve të bisedave dhe emaileve, por gjithashtu gjurmojnë se sa kohë kalon stafi në ndërtesë dhe sa orë kanë punuar.
Në vitin 2021, Credit Suisse filloi të kërkonte akses në pajisjet personale të përdorura për punë. Njëra, Awareness Technologies, ofron softuer të quajtur Veriato, për të përcaktuar rrezikun e tyre të sigurisë ndaj një punëdhënësi, si për shembull të qenit përgjegjës për rrjedhjet e të dhënave ose vjedhjet e pronës intelektuale.
Një tjetër, Deepscore, madje pretendon se mjetet e tij të njohjes të fytyrës dhe zërit janë në gjendje të përcaktojnë se sa i besueshëm është një punonjës. Një arsye tjetër e madhe që kompanitë të mbikëqyrin punëtorët është të vlerësojnë dhe rrisin produktivitetin.
Disa veçori monitorimi janë madje të disponueshme në softuerët e përdorur gjerësisht si Google Workspace, Microsoft Teams ose Slack. Shumë nga sistemet e mbikëqyrjes mundësohen nga inteligjenca artificiale (AI), e cila ka bërë përparime gjatë viteve të fundit.
Enaible, një kompani softuerësh, pretendon se algoritmet e saj të inteligjencës artificiale mund të matin se sa shpejt punonjësit kryejnë detyra të ndryshme si një mënyrë për të hequr qafe dembelët. Vitin e kaluar Fujitsu, një grup teknologjik japonez, zbuloi softuerin e AI i cili premton të masë përqendrimin e punonjësve bazuar në shprehjet e tyre të fytyrës. RemoteDesk paralajmëron menaxherët nëse punëtorët hanë ose pinë në punë.
Teknologjia gjithashtu mund të fuqizojë disa punonjës përballë paragjykimeve ose diskriminimit. Prindërit dhe personeli tjetërmund të tregojnë se janë po aq produktivë sa kolegët e tyre në zyrë.Punonjësit priren të tolerojnë kontrollet e çantave dhe kamerat e sigurisë, të cilat konsiderohen si mënyra legjitime për të përmirësuar sigurinë.
Kritikët e mbikëqyrjes megjithatë kanë frikë se kompanive nuk mund t’u besohet ky lloj informacioni. Në vitin 2020, Barclays, një nga bankat më të mëdha të Britanisë, u detyrua të heqë softuerin që gjurmonte kohën që punonjësit kalonin në zyrë.
Në të njëjtin vit, Microsoft u vu nën vëzhgim për një veçori që e përdori për të vlerësuar produktivitetin e punëtorëve duke përdorur masa, duke përfshirë sa shpesh stafi merrte pjesë në takime me video ose dërgonte email.
Microsoft kërkoi falje për këtë veçori dhe bëri ndryshime për të shmangur identifikimin e individëve, raporton abcnews.al.
Qëllimi ishte të sigurohej një pasqyrë e detajuar se si funksionojnë organizatat. Në praktikë, ajo vuri punonjësit kundër njëri-tjetrit.
Kjo nxjerr në pah një tjetër problem: shumë sisteme të mbikëqyrjes që synojnë rritjen e produktivitetit nuk janë testuar mirë.
Disa rrezikojnë të jenë kundërproduktive. Sipas një studimi, monitorimi intensiv i performancës kontribuoi në nivele më të larta të lodhjes dhe depresionit të punonjësve. Në një anketë të veçantë me 2,000 punonjës në Amerikë nga ExpressVPN, një rrjet privat virtual, mbi një e treta u përball me presion për t’u dukur më produktiv ose për të punuar me orë të zgjatura, si rezultat i monitorimit.
Gati gjysma e të anketuarve pretenduan se ishin online dhe pothuajse një e treta përdorën softuer anti-mbikëqyrës, të krijuar posaçërisht për të shmangur monitorimin. Shtojini kësaj edhe shqetësimet në lidhje me privatësinë. Sipas një sondazhi në vitin 2018 nga Kongresi i Sindikatave të Britanisë, i cili përfaqëson 48 sindikata, vetëm një në katër punonjës të anketuar mendon se monitorimi ka më shumë përfitime sesa anët negative.
Rreth tre të katërtat e shohin softuerin e njohjes së fytyrës të papërshtatshëm, së bashku me monitorimin e përdorimit të mediave sociale jashtë orarit të punës ose përdorimin e kamerave për të spiunuar stafin.
Hulumtimi nga Gartner, një konsulencë, vitin e kaluar zbuloi se punonjësit në nëntë ekonomi të mëdha favorizonin vazhdimisht monitorimin jo-digjital, siç janë kontrollet personale nga menaxherët, në mënyrë digjitale.
Vetëm 16% e punonjësve francezë mendonin se çdo formë e mbikëqyrjes digjitale ishte e pranueshme. Me hyrjen në fuqi të ligjeve të tilla, shumë punonjës janë gati të mësojnë pikëpamjet e punëdhënësve të tyre.
Punëdhënësit, nga ana e tyre, mund të kenë nevojë të zbusin entuziazmin e tyre për të përgjuar stafin. Shumica e kompanive ndoshta do të arrijnë në një kompromis të arsyeshëm. Një pjesë tjetër mund të kuptoj se në fakt të dish shumë mund të jetë e rrezikshme.
