Numri i Muslimanëve në Ukrainë është subjekt i një sasi të caktuar spekulimesh. Udhëheqësit Muslimanë dhe palët e tjera të interesuara insistojnë që ekzistojnë 1.5 – 2 Milion Muslimanë në vend, megjithëse regjistrimi kombëtar i vitit 2001 regjistroi vetëm 436,000 Muslimanë me lindje (0.9% të popullsisë).
Kanë 40 grupe etnike që tradicionalisht praktikojnë Islamin, më të mëdhenjtë janë Tatarët e Krimesë (248,000), Tatarët Volga-Ural (73,000) dhe Azerbajxhanasit (45,000). Tatarët e Krimesë përbëjnë rreth 57% të të gjithë Muslimanëve Ukrainas. Dhe janë i vetmi popull indigmë Musliman i Ukrainës, që u vendosën në territorin e Republikës Autonome Krimesë moderne në fillimin e shekullit të 15.
Sot Tatarët e Krimesë jetojnë kryesisht në rajonet e Krimesë, Kherson dhe Zaporozhe.
Komunitetet Ukrainase🇺🇦 të Tatarëve të Volga-Ural u shfaqën gjatë industrializimit të zonës së Donbas në fund të shekujve XIX dhe fillimit të shekujve të XX. Sot ata kryesisht jetojnë në rajonin Donetsk, Luhansk dhe Kherson.
Shumica e Azerbajzianëve u vendosën në rajonet lindore të vendit — Donetsk, Kharkov dhe Dnepropetrovsk. Historia e Islamit në Ukrainë🇺🇦 ka të bëjë me historinë e zgjerimit dhe zhvillimit të fesë në gadishullin e Krimesë.
Islami erdhi në Krime me tregtarët Muslimanë dhe Misionarët Sufi nga Azia e Vogël në shekujt e nëntë deri në njëmbëdhjetë. Gjatë Khanate Krimesë (1443-1783) Islami u bë Feja Shtetërore. Për disa shekuj Krimea ishte Qendra e Kulturës Muslimane në Rajon, dhe a
u ngritën një numër i madh i Xhamive, Medreses, Mektebe (shkollat fillore) dhe Mausoleums. Nga fundi i shekullit të tetëmbëdhjetë kishte rreth 1,600 Xhamia, 25 Medrese dhe Shumë Mektebes
kishte në Krime.
Aneksimi i Krimesë nga Perandoria Ruse në fund të shekullit të tetëmbëdhjetë ishte një goditje e konsiderueshme për zhvillimin e pavarur dhe të vazhdueshëm të Islamit. Emigrimi MASIV i Tatarëve të Krimesë bëri që shumë fshatra të braktisen dhe Xhamitë, Medresetë dhe Mektebes📚u Mbyllën.
Deri në vitin 1914, në Krime kishte vetëm 729 Xhami dhe numri i Klerit Musliman ra deri në 942. Pushteti Sovjetik⚓ i dha goditjen e fortë zhvillimit të Islamit në Krime.
Deri në vitin 1940, nuk kishte Xhami aktive në gadishull; shumë ishin të mbyllur me pretekstin se ishin në një gjendje të dobët dhe u shndërruan në klube, dyqane ushqimore, shkolla, etj…….
Në maj 1944, popullsia e mbetur Muslimane e Krimesë (rreth 200,000 njerëz) u internuan nga atdheu i tyre në Republikat e Azisë Qendrore. Kthimi i Tatarëve të Krimesë dhe kolapsi i BRSS⚓ kontribuan në ringjalljen e tanishme Islamike në Krime. Allahu Akbar!!
Elmira Muratova
