Mbështetja është e mirëseardhur, por ka frikë se rritja ditore e çmimeve mund të anulojë shpejt efektin e masave kundër krizës. Ndihmë efektive apo përsëritje e masave nga periudha e pandemisë Covid, me zgjidhje të vonuara dhe nxitje të populizmit? Kjo është pyetja që po analizohet në opinion pas masave të reja për përballimin e krizës së bashkëenergjisë dhe çmimeve, mbi 350 milionë euro, të cilat kryeministri Kovaçevski i promovoi dje (9 tetor), transmeton InfoShqip.
“Pako të tilla janë përsëritur prej tre vitesh me pandeminë Covid dhe tashmë kemi mësuar sesi qeveria i përgatit dhe i paraqet gjithmonë, më duket e panevojshme, me një dozë të madhe populizmi”, thotë ish-ministri i financave Cevdet Hayredini.
Sipas tij, shpërndarja e shumave të mëdha prej 350 milionë eurosh është diçka që vështirë se mund të kontrollohet nëse është e vërtetë. Aq më tepër që Qeveria me ribalancimin e buxhetit premtoi se do të shkurtohen shpenzimet joproduktive dhe duke kursyer 200 milionë euro do të menaxhohen pasojat e krizës ekonomike dhe energjetike, por nuk ka raport nëse dhe si shumë u shpëtua.
Mbështetje për kategoritë më vulnerabël
Qeveria garanton se askush nuk do të mbetet vetëm për t’u përballur me pasojat e krizës ekonomike dhe energjetike.
“Besoj se të gjithë do ta kalojmë dimrin dhe këtë krizë më të vështirë, më të madhe deri tani. Le ta kalojmë sepse e di që në pranverë do të jetë më mirë se ajo që na pret në muajt e ardhshëm të dimrit. Jemi në një periudhë të vështirë në të cilën nuk ka vend për bollëk, por ka vend për solidaritet dhe mbështetje për ata që janë kategoritë më vulnerabël në shoqëri”, tha kryeministri.
Me masat e synuara të miratuara janë paraparë 3.000 denarë në muaj për 4 muajt e ardhshëm ose gjithsej 12.000 denarë për gati 42.000 qytetarë. Në këtë kategori përfshihen personat që ushtrojnë të drejtën e sigurimeve shoqërore, të drejtën e dëmshpërblimit për shkak të aftësisë së kufizuar, prindërit e fëmijëve me aftësi të kufizuara deri në moshën 26 vjeç që ushtrojnë të drejtën për një shtesë të veçantë, personat me aftësi të kufizuar që ushtrojnë të drejtën e ndihmës dhe përkujdesje nga një person tjetër, persona me ndryshime më të rënda të përhershme në gjendjen shëndetësore, prindër të vetëm përfitues të ndihmës minimale të garantuar, persona të papunë, pra punëtorë të falimentuar.
Për këtë masë janë ndarë gjithsej mbi 8 milionë euro. Gjithsej 6.000 denarë ose 1.500 denarë në 4 muajt e ardhshëm do të marrin mbi 91.600 pensionistë që marrin pension deri në 11.525 denarë, kurse mbështetje prej gjithsej 3.000 denarë do të marrin mbi 66.000 pensionistë që marrin pension. prej 11.525-14.000 denarë. Për këtë masë janë ndarë mbi 12.2 milionë euro.
Mbështetja është e mirëseardhur për kategoritë e treguara, por ekziston frika se rritja ditore e çmimeve mund të anulojë shpejt efektin e masave, sepse sa është vlera e shportës së konsumit sot nesër nuk është më.
ESM do të duhet të prodhojë më shumë
“Në Maqedoninë e Veriut duhet të ketë energji, rrymë, por edhe ngrohje”, tha kryeministri, duke bërë të ditur se me masat u ofrohet mbështetje institucioneve publike, arsimore dhe shëndetësore.
Masat përfshijnë 365 shkolla fillore dhe 109 shkolla të mesme në tregun e rregulluar të furnizimit me energji elektrike, për të cilat janë ndarë më shumë se një milion euro, si dhe është e mundur furnizimi i objekteve shëndetësore publike me energji elektrike përmes shitjeve nga ESM me çmim më të favorshëm se sa çmimi i tregut.
Por duke pasur parasysh se numri i konsumatorëve të energjisë elektrike në tregun e rregulluar është në rritje, lind pyetja nëse furnizuesi universal ka kapacitet për të përmbushur nevojat.
Ndërkohë, sipas kryeministrit, po diskutohen masa të synuara në lidhje me industritë që prodhojnë produkte ushqimore bazë. Qëllimi i këtyre masave është të ndërhyhet si ndihmë në energjinë dhe energjinë elektrike që ata përdorin, por me kusht që të ketë ulje të çmimit të produkteve bazë që prodhojnë.
Dhe punëtorët?
Për momentin, grupi i masave përfshin kompanitë mikro, të vogla dhe të mesme. Është zgjeruar gama e kompanive përfituese të skemës kredi-garanciuese nga Fondi i Garancisë së Bankës së Zhvillimit, duke lehtësuar kriteret për aplikimin për sigurimin e kapitalit qarkullues, për të cilin parashikohen afërsisht 5 milionë euro.
Ofrohet një linjë kredie direkte për të mbështetur likuiditetin e shoqërive tregtare dhe artizanëve mikro, të vegjël dhe të mesëm; rimbursimi i përshpejtuar dhe i rritur i TVSH-së në më pak se 30 ditë, për të cilin janë ndarë gjithsej gati 160 milionë euro; ofroi mbështetje këshilluese për zhvillimin e projekteve për investime në efiçencën e energjisë dhe burimet e ripërtëritshme të energjisë me qëllim të qasjes më të lehtë në kapital; kredi për investime në projekte për efiçiencë të energjisë dhe burime të rinovueshme të energjisë me strukturë financimi 60%-40%, për të cilat janë ndarë 10 milionë euro.
Mirëpo, nga Sindikata e Sindikatave shprehen të pakënaqur që me masat nuk janë përfshirë mbi 100.000 punëtorë të cilët marrin pagë minimale prej 18.000 denarë. Nga aty bëjnë të ditur se janë duke analizuar masat kundër krizës dhe qëndrimin e tyre do ta paraqesin në seancën e Këshillit Ekonomik dhe Social të mërkurën.
SSM kërkon zbatimin konsekuent të dispozitave të marrëveshjeve kolektive për harmonizimin e pagave sipas rritjes së inflacionit, zgjatjen e vlefshmërisë së masave antikrizë duke ngrirë marzhin për produkte të caktuara dhe shtrirjen e tyre në më shumë produkte ushqimore, pa pagesë. transport urban për në punë dhe nga puna, për shpërndarjen e kartelave me vlerë për blerjen e ushqimit dhe pagesën e energjisë elektrike për një kategori të caktuar familjesh, veçanërisht ato të ardhurat totale të të cilave janë nën pagën mesatare (31.812 denarë) në një familje katër anëtarësh deri në diferencën prej shporta minimale sindikale (50.224 denarë)./InfoShqip.com
