Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut në Seancën e saj të 17-të shqyrtoi Procesverbalin e Mbledhjes së Trupit Koordinues për Grumbullimin dhe Shkëmbimin e Informacionit mbi Zbatimin e Masave për Parandalimin, Detektimin e Hershëm, Parandalimin dhe Përhapjen e Infeksionit të Koronavirusit, të mbajtur në 12 Mars 2020, me një listë të diagnostikimit të kushteve kronike dhe shpjegimit të deklaratës së një pandemie nga Organizata Botërore e Shëndetit dhe në përputhje me propozimet e paraqitura në seancë, me qëllim parandalimin dhe shpërndarjen e këtij virusi, ka miratuar konkluzionet, masat dhe rekomandimet e mëposhtme:
Në përputhje me kategoritë e përcaktuara të personave që do të lirohen nga puna dhe aktivitetet e punës në bazë të një certifikate nga një mjek i familjes për kushtet e mëposhtme: 1) Sëmundjet kronike të frymëmarrjes; 2) Sëmundje të rënda kardiovaskulare; 3) Diabeti – TYP1; 4) Sëmundje malinje; dhe 5) Gjendjet imuno-kompromentuese, ka pranuar listën e diagnostikimit të gjendjeve kronike të marra në konsultë me drejtorët e Klinikave të Endokrinologjisë, Pulmonologjisë, Kardiologjisë dhe Nefrologjisë, si më poshtë:
1.1. Sëmundjet kronike të frymëmarrjes:
– HOOBB – Sëmundja pulmonare obstruktive kronike – J44
– Astma – J45
– Fibroza e zorrëve – C84
1.2. Sëmundje të rënda kardiovaskulare:
– Dobësimi i zemrës me EF <40 – Infarkt akut i miokardit deri në 3 muaj – Sëmundje e zemrës me hipertension të rëndë pulmonar – Stenoza e rëndë e aortës dhe mitrale – Sëmundje inflamatore e zemrës (miokarditi, endokarditi) <6 muaj – Pacemaker i implantueshëm ose arrest kardiak deri në 3 muaj – Tromboza e thellë e venave deri në 3 muaj 1.3. Diabeti Mellitus: – Diabeti i tipit I – i varur nga insulina – Terapia me insulinë e diabetit tip II me komorbiditete: Infarkti i miokardit, insuficienca cerebrovaskulare, stenoza e qarkullimit periferik dhe FBI 1.4. Të gjitha sëmundjet malinje – C00-C97 1.5. Gjendjet imunokompromentuese: – Gjendja e transplantit të veshkave – Z94.0 – Sindroma kronike nefrotike – N04.9 – Hemodializë intermitente – Z99.2 – Kushtet me terapi imunomoduluese biologjike ose të kombinuar – M05, M06, M45.00 – Vaskulopatitë nekrotizuese, lupusi sistematik i eritematozës, dermatopolimoziti, skleroza sistemike – M31 – M34. Të ndalojnë së funksionuari dhe mbyllja e kinemave, teatrove, këndeve të lojërave dhe muzeve dhe çdo institucion tjetër ku mund të mbahen tubime masive, ngjarje ose koncerte dhe ngjarje të tjera kulturore dhe informuese, ose një ndalim i plotë i mbajtjes dhe organizimit të cilitdo lloj tubimesh private, pavarësisht nga madhësia dhe numri i pjesëmarrësve gjatë kësaj periudhë. Të mos funksionojnë dhe të mbyllim të gjitha objektet sportive ose palestrat, ku mund të mbahen të gjitha llojet e tubimeve dhe ngjarjeve, pavarësisht nga madhësia dhe numri i pjesëmarrësve gjatë kësaj periudhe. Objektet e hotelierisë, kafiteritë, baret, restorantet, klubet, kazinotë dhe bastoret sportive të operojn; me kohë të kufizuar, nga ora 7.00 deri në orën 18:00, me kapacitet të përgjysmuar të klinetëve, d.m.th. për të mbajtur një distancë minimale prej të paktën një metër e gjysmë deri në dy metra midis njerëzve që qëndrojnë në këto ambiente. Të ndalohet hyrja në territorin e Republikës së Maqedonisë së Veriut e shtetasve të huaj nga vendet në rrezik të lartë, sipas Listës së Organizatës Botërore të Shëndetësisë, të publikuar në faqen e internetit të Ministrisë së Shëndetësisë, përveç atyre që paraqesin një çertifikatë të lëshuar nga një autoritet kompetent për mbajtjen e karantinës. Zbatimi i rekomandimeve për ndëshkime në përputhje me nenet 205 dhe 206 të Kodit Penal për të gjithë personat fizikë dhe juridikë që shkelin vendimet e marra nga Inspektorati Sanitar dhe Shëndetësor i Shtetit dhe të njëjtat të përcillen në Prokurorinë Publike të Republikës së Maqedonisë të Veriut për veprim sipas kompetencave të saj të përcaktuara me ligj. Duke patur parasysh se vendkalimi kufitar “Ribarci” në Republikën e Serbisë, që nga sot, 12 Mars 2020 (e enjte), është mbyllur në orën 7:00 për pasagjerë dhe automjete, siç udhëzohet nga Qeveria e Republikës së Serbisë, të gjithë pasagjerët dhe automjetet në kufirin Golesh (Kriva Pallankë) në Republikën e Maqedonisë të Veriut të ridrejtohen në vendkalimet kufitare të hapura për qarkullim të lirë të udhëtarëve dhe automjeteve. Duke pasur parasysh që Pika e Kalimit Kufitar Prohor Pçinski të 12 Marsit 2020 (e enjte) nga ora 07:00, është e mbyllur për pasagjerë dhe automjete sipas rekomandimeve nga Qeveria e Republikës së Serbisë, për të gjithë pasagjerët dhe automjetet në vendkalimin kufitar Pelince në Republikën e Maqedonisë të Veriut të drejtohen në një vendkalim të përbashkët kufitar me Republikën e Serbisë, Tabanoc – Preshevë. Për të gjithë pacientët kronikë të cilëve u është paraparë intervenim kirurgjikal më parë dhe ka mundësi që të shtyhet, të shtyhet, respektivisht të kryhen vetëm ndërhyrje urgjente kirurgjikale, veçanërisht onkologjike. Sa i përket vazhdimit të trajtimit të pacientëve me sëmundje kronike, të cilët deri më tani u është dashur të shkojnë te një mjek specialist, në ditët në vijim ata duhet të kontaktojnë mjekët e tyre të familjes. Kjo masë nuk vlen për pacientët e sapo diagnostikuar. 11. Sa i përket situatës në zhvillim dhe transmetimit lokal me përhapjen e COVID-19 në komunat Dibër dhe Qendra e Zhupës, Ministria e Shëndetësisë është e detyruar, në bashkëpunim me qendrat e shëndetit publik, të ndërmarrë masa shtesë për mbrojtje kundër përhapjes së këtij virusi, d.m.th., për të mobilizuar ekipet mjekësore me një epidemiolog nga Ohri dhe një infektolog ose një mjek (ose një infektolog që punon në banjot Capa për të shërbyer për nevojat e qendrave të shëndetit publik). Për këto masa duhet të raportohet deri në fund të ditës së sotme, në mënyrë që Ministria e Shëndetësisë të publikojë një njoftim parandalues në territorin e komunave Dibër dhe Qendra e Zhupës për mundësinë vendosjes së karantinës. Të ndërpritet specializimi i të gjithë kursantëve shtetërorë dhe nën-specialistëve të punësuar në Qendrën Shëndetësore Shkup për një periudhë prej 14 ditësh dhe të kthehen në postet e tyre në institucionin e tyre amë. Ministria e Shëndetësisë, në bashkëpunim me institucionet e shëndetit publik, është e detyruar që menjëherë të rrisë aftësinë për nevojat e Shërbimit të Vizitorëve në Shtëpi dhe të përfshijë mjekët në praktikën e përgjithshme që punojnë nën mentorim. Mandatohet Ministria e Shoqërisë Informatike dhe Administratës, në bashkëpunim me Ministrinë e Shëndetësisë dhe operatorët telefonikë dhe celular, të marrin në konsideratë dërgimin e një mesazhi cirkular përmes aplikacioneve celulare (SMS, mesazh në viber, etj.),me rekomandime veçanërisht për popullatën e re, të respektojë konkluzionet, masat dhe rekomandimet në lidhje me parandalimin dhe përhapjen e COVID-19. Për këtë qëllim, të shqyrtohet mundësia që të përdoret aplikacioni tashmë ekzistues në telefonat celularë “TVSH-ja ime”. SHA M-NAV Shkup dhe Ministria e Shëndetësisë janë të detyruar të ndërmarrin aktivitetet e mëposhtme për të informuar pjesëmarrësit e trafikut ajror për masat dhe aktivitetet për parandalimin e përhapjes së COVID-19 (koronavirus): 15.1. AD M-NAV Shkup është i detyruar të lëshojë mesazhet e mëposhtme NOTAM: NOTAM 1 – Linjat ajrore, përmes stafit të ekuipazhit të tyre, janë të detyruar të mbledhin formularët PLF (Passenger Locator Form) formularët nga udhëtarët, t’i rishikojnë dhe t’ia dorëzojnë agjentit të tyre pas mbërritjes në Republikën e Maqedonisë së Veriut gjatë fluturimeve të tyre. Agjenti i autorizuar i linjës ajrore është i detyruar të dorëzojë formularët PLF (Passenger Locator Form)) nga udhëtarët në Shërbimin e Urgjencës Ndërkombëtare të Aeroportit Ndërkombëtar TAV SHPKNJ Maqedoni dhe Shërbimin Mjekësor Shkup “Shën Apostulli Pal ”- Ohër, përgjegjës për monitorimin e masave dhe aktiviteteve për parandalimin e përhapjes së COVID-19 (koronavirus). Të gjithë pasagjerët, ekuipazhi dhe personeli operativ që vijnë përmes ajrit në Republikën e Maqedonisë së Veriut duhet të plotësojnë Formularin PFL. Të gjitha format PFL duhet të mblidhen nga ekuipazhi, kontrollohen dhe llogariten dhe i dorëzohen agjentit menjëherë pas aterimit. NOTAM 2 – Linjat ajrore, pas informacionit paraprak nga autoritetet kompetente të Republikës së Maqedonisë Veriore, përgjegjëse për monitorimin e masave dhe aktiviteteve për parandalimin e sëmundjes COVID-19 (koronavirus), janë të detyruar të informojnë pasagjerët para se të nisen masat paraprake në fuqi pas hyrjes në Republikën e Maqedonisë Veriore, në përputhje me situatën aktuale dhe masat e marra dhe aktivitetet për të parandaluar përhapjen e COVID-19 (koronavirus) të propozuar nga Ministria e Shëndetësisë. Të gjitha linjat ajrore që vijnë në Republikën e Maqedonisë Veriore duhet të informojnë pasagjerët e tyre, para se të hipin në udhëtim, për sa vijon:a) të gjithë shtetasit e huaj që hyjnë në Republikën e Maqedonisë Veriore që kanë vizituar vendet / territoret e mëposhtme në 14 ditët e fundit:(lista e vendeve për të cilat masa do të jetë e vlefshme – lista do të azhurnohet çdo ditë dhe do t’i dorëzohet SHA M-NAV Shkup (Seksioni i Notam) nga Ministria e Shëndetësisë në adresën e mëposhtme të emailit: notam @ mnavigation .mk), duke iu nënshtruar një vetizolimi të detyrueshëm prej 14 ditësh. b) të gjithë shtetasit e huaj që nuk kanë vendbanim të rregullt në Republikën e Maqedonisë Veriore duhet të kenë prova për strehim të rezervuar. Ky detyrim do t’i nënshtrohet modifikimit ndërsa situata përparon. c) të gjithë shtetasit e Republikës së Maqedonisë së Veriut që kanë vizituar vendet / territoret e mëposhtme në 14 ditët e fundit: (lista e vendeve për të cilat do të zbatohet masa e ndërmarrë – lista do të azhurnohet çdo ditë dhe do t’i dërgohet SHA M-NAV Shkup (Departamenti i Notam) me e-mail: [email protected]), do t’i nënshtrohet izolimit të detyrueshëm 14-ditor. Kjo periudhë 14-ditore do të konsiderohet si dita e fundit e qëndrimit në vend / territor në rrezik, sipas listës së vendeve të Organizatës Botërore të Shëndetësisë. Obligohet Ministria e Shëndetësisë, rregullisht, në bazë ditore, të dorëzojë listë të vendeve për të cilat do të vlejnë masat dhe aktivitetet për parandalim nga përhapja e sëmundjes COVID-19 (korona virus) deri te SHA-NAV Shkup. Obligohet Ministria e Shëndetësisë të informojë menjëherë Agjencisë e Aviacionit Civil për këto konstatime, masa dhe rekomandime të Qeverisë. Rekomandohet që NP Radiotelevizioni i Maqedonisë, rregullisht, në bazë ditore të ndajë hapësirë për program edukativo-arsimor të dedikuar për fëmijë të moshës parashkollore dhe nxënës të arsimit fillor që do të përgatitet nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës dhe Byroja për Zhvillimin e Arsimit, në bashkëpunim me kuadrin edukativo-arsimor nga kopshtet për fëmijë dhe shkollat, Ministrinë e Punës dhe Politikës Sociale, UNICEF-in dhe të gjitha institucionet relevante arsimore. Për këtë qëllim, obligohet Ministria e Arsimit dhe Shkencës – Byroja për Zhvillimin e Arsimit, në afat sa më të shkurtër të mundshëm të përpilojë program intervenues edukativo-arsimor në gjuhët e përfshira në proceset arsimore dhe të njëjtin në bashkëpunim me NP Radiotelevizioni i Maqedonisë ta emetojë në bazë ditore. Gjithashtu, Obligohet Ministria e Arsimit dhe Shkencës që materialet edukative t’i shpërndajë në të gjitha rrjetet dhe kanalet sociale. T’u bëhet thirrje shtetasve të vendit tone të cilët jetojnë në vendet me rrezik të lartë dhe të mesëm, të anulojnë ardhjen në vend gjatë kësaj periudhe. Obligohen të gjitha ministritë të formojnë ekipe të tyre, të dedikojnë postë të veçantë elektronike dhe linjë telefonike në të cilën do të jepen informacione lidhur me çështjet administrative lidhur me zbatimin e rekomandimeve dhe masave për përballje me korona virusin COVID-19 dhe të dhënat nga ekipi i formuar dhe të dhënat e kontaktit t’i dorëzojnë në Sektorin për marrëdhënie me opinionin të Qeverisë i cili të njëjtat do t’i publikojë në ueb-faqen e Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut. Obligohet Ministria e Ekonomisë, Ministria e Punës dhe Politikës Sociale, Ministria e Transportit dhe Lidhjeve, Ministria e Financave, Drejtoria e të Ardhurave Publike dhe Drejtoria Doganore, të nominojnë persona për kontakt me odat ekonomike (për komunikim me sektorin real) dhe të cilat do t’u dërgohen odave ekonomike, në mënyrë që në bazë të rregullt t’i marrin konstatimet nga seancat e Qeverisë dhe t’u përgjigjen me kohë pyetjeve të parashtruara lidhur me zbatimin e rekomandimeve dhe masave për përballje me korona virusin COVID-19. Të gjitha konstatimet, masat dhe rekomandimet e miratuara nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut t’u dorëzohen të gjitha ministrive, me qëllim që të njëjtat të publikohen në ueb-faqet e tyre. Obligohet Ministria e Shëndetësisë, të gjitha materialet e lidhura me parandalimin e korona virusit COVID-19, t’i përkthejë edhe në gjuhën shqipe. Obligohet Ministria e Jashtme, përmes përfaqësive diplomatike-konsullore të Republikës së Maqedonisë së Veriut, t’i informojë shtetasit tanë jashtë vendit për vendet me rrezik të lartë, në përputhje me Listën e Organizatës Botërore të Shëndetësisë. E shqyrtoi Kërkesën e Fondit për Sigurim Pensional dhe Invalidor të Maqedonisë së Veriut për realizimin e Projektit Rekreacion klimatik në banjë për vitin 2020 dhe konstatoi realizimi dhe zbatimi i grupit të parë të Projektit të anulohet. Obligohet Sektori për marrëdhënie me opinionin e Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut këto konstatime, masa dhe rekomandime t’i publikojë menjëherë në ueb-faqen e Qeverisl dhe të njëjtat t’i dërgojë deri te të gjitha mediat e shkruara dhe elektronike, me qëllim të informimit të rregullt të qytetarëve. Duke marrë parasysh atë që u cek paraprakisht, për shkak të urdhërimit të masave për parandalim të depërtimit dhe përhapjes së mundësisë nga infektimi nga korona virusi COVID-19, e me qëllim të sigurimit të mbrojtjes së shëndetit të popullatës në territorin e Republikës së Maqedonisë së Veriut, Qeveria mori Vendim në bazë të nenit 58 paragrafi (1) nga Ligii për mbrojtjen e popullatës nga sëmundjet infektuese („Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë “ nr. 66/04, 139/08, 99/09, 149/14, 150/15 dhe 37/16), Ky vendim i përfshin të gjitha masat për parandalimin e depërtimit dhe përhapjes së korona virusit COVID-19 të miratuara në të gjitha seancat e Qeverisë që me këtë marrin bazë juridike për zbatimin e tyre. Bashkëngjitur me këtë kumtesë vendimin e transmetojnë në tërësi: V E N D I M për masa për parandalimin e depërtimit dhe përhapjes së Korona virusit COVID-19 Neni 1 Me këtë vendim për shkak të pengimit të depërtimit dhe përhapjes dhe mundësisë së infektimit nga Korona virusi COVID-19, e me qëllim të sigurimit të mbrojtjes së shëndetit të popullatës në territorin e Republikës së Maqedonisë së Veriut, urdhërohen masat vijuese: Ndalohet procesi edukativo-arsimor dhe mbajtja e mësimit në të gjitha kopshtet për fëmijë, qendrat për zhvillim të hershëm të fëmijëve, qendrat ditore, shkollat fillore dhe të mesme. Ndalohet mbajtja e mësimit në entet e larta-arsimore dhe entet publike shkencore. Të ndërpresin punën konviktet e nxënësve dhe studentëve, bibliotekat, teatrot, sallat e kinemave, muzetë dhe këndet për lojëra të fëmijëve. Ndalohet ndjekja e të gjitha aktiviteteve jashtëshkollore dhe aktiviteteve të tjera private që fëmijët i realizojnë jashtë mësimit, (ndjekje e aktiviteteve edukativo-arsimore, kurseve, orëve plotësuese, treningje sportive, etj.) Ndalohet mbajtje dhe grumbullimi në tubime dhe ngjarje masive në hapësirë të hapur dhe të mbyllur, çdo lloj i tubimeve publike dhe private, si dhe të gjitha ngjarjet dhe manifestimet kulturore, informative, sportive, pa marrë parasysh vëllimin dhe numrin e pjesëmarrësve, në objekte publike dhe vende të tjera publike (salla të kinemave, teatro, muze, biblioteka, objekte sportive, palestra dhe kënde për lojëra të fëmijëve). Mbyllen të gjitha objektet sportive, palestra, salla të sportit ku mund të mbahen çdo lloj i tubimeve dhe ngjarjeve, pa marrë parasysh vëllimin dhe numrin e pjesëmarrësve. Ndalohet mbajtja e të gjitha ngjarjeve dhe garave sportive në prani të shikuesve (publikut). Ndalohet përdorimi i çdo lloji të pishinave të notit në territorin e Republikës së Maqedonisë së Veriut. Ndalohet puna e objekteve hoteliere, kafeneve, bareve, restoranteve, klubeve, kazinove, bastoreve sportive, prej orës 18.00 deri në orën 7.00 të ditës së ardhshme dhe të njëjtat të punojnë me kapacitet të përgjysmuar të mysafirëve, gjegjësisht të mbahet distancë minimale e domosdoshme prej së paku një metro e gjysmë deri dy metro mes njerëzve që qëndrojnë në këto objekte. Ndalohet për të gjitha organet e administratës shtetërore, ndërmarrjet publike të themeluara nga shteti, shoqata aksionare në pronësi shtetërore, agjenci, fonde, byro, ente, drejtori dhe të gjitha institucionet tjera shtetërore, ndërsa theksohen njësitë e vetëqeverisje lokale në Republikën e Maqedonisë së Veriut, ndërmarrjet publike dhe personat tjerë juridik të themeluar nga njësitë e vetëqeverisjes lokale, si dhe i rekomandohet sektorit privat, mbajtjen e ngjarjeve, udhëtimet, tubimet, trajnimet, seminaret, konferencat dhe llojet tjera të takimeve dhe të njëjtat t’i anulojnë. Ndalohet shfrytëzimi i pushimeve vjetore, të paguara dhe të papaguara nga të gjithë personat e punësuar në sektorin e shëndetësisë, ndërsa ndërpritet specializimi i të gjithë specializantëve shtetëror dhe subspecializantët e punësuar në Shtëpinë e Shëndetit Shkup dhe të njëjtit kthehen në vendet e tyre të punë në entin amë. U ndalohet operatorëve dhe prodhuesve ekonomik nga Republika e Maqedonisë së Veriut, eksport i pajisjes mjekësore dhe mjeteve dhe materialeve mjekësore, të nevojshme për përballje me Korona virusin COVID-19, përveçse për ato për të cilat është marrë leje e posaçme e lëshuar nga Ministria e Shëndetësisë. Ndalohet transporti i organizuar ndërkombëtar me autobus (autobus, furgon, minibus, etj.) drejt vendeve me rrezik të lartë në përputhje me Listën e Organizatës Botërore të Shëndetësisë, si dhe nga ato vende drejt Republikës së Maqedonisë së Veriut, Të ndalohet hyrja e shtetasve të huaj nga vendet me rrezik të lartë, në përputhje me Listën e Organizatës Botërore të Shëndetësisë të publikuar në ueb-faqen e Ministrisë së Shëndetësisë në linkun: zdravstvo.gov.mk/wp-content/uploads/2020/03/Spisok-na-zemji11.03.2020.pdf, (në tekstin e mëtejmël: Lista e Organizatës Botërore të Shëndetësisë), përveç atyre që do të dorëzojnë vërtetim të lëshuar nga organi kompetent për karantinë të zbatuar. Në rast të paraqitjes së udhëtarëve në vendkalimet kufitare të Republikës së Maqedonisë së Veriut nga vendet me rrezik të lartë ose të mesëm në përputhje me Listën e Organizatës Botërore të Shëndetësisë, të njëjtit detyrimisht të zbatojnë vetizolim. Neni 2 Masat nga neni 1 i këtij vendimi do të zbatohen deri më 24 mars të vitit 2020, përveç masës numër 7, e cila do të zbatohet 30 ditë prej ditës kur ky vendim bëhet i plotfuqishëm. Për periudhën kohore nga paragrafi 1 i këtij neni, detyrimisht respektohen edhe masat, rekomandimet dhe udhëzimet tjera të miratuara nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut me propozim të organeve kompetente të administratës shtetërore dhe trupave tjera koordinuese dhe profesionale lidhur me parandalimin e përhapjes së Korona virusit COVID-19. Neni 3 Ky vendim bëhet i plotfuqishëm ditën e radhës nga dita e publikimit në “Gazetën zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut”, gjegjësisht më 13 mars të vitit 2020. Sektori për marrëdhënie me opinionin i Qeverisë
