John Bolton, ish-këshilltar i sigurisë Kombëtare të Donald Trump rikthehet sërish që të flasë për Presidentin e SHBA-së dhe atë turk, Erdogan. Marrëdhënien e Trump me Erdogan, ai e interpreton si rezultat të admirimit – mbase edhe zilisë për liderët autoritarë të presidentit të SHBA-së.
“Siç e shpjegoj në librin tim, është shumë e vështirë të parashikosh se cila do të jetë politika e jashtme e Trump në rast të rizgjedhjes së tij. Presidenti nuk i bazon vendimet e tij në këtë fushë në kritere ideologjike, as në një vizion strategjik afatgjatë, siç e zbulova gjatë mandatit tim si këshilltar i sigurisë kombëtare.
Shqetësimi i tij kryesor janë efektet në skenën e brendshme politike. Nëse rizgjidhet ai nuk do të shqetësohet më për elektoratin dhe Kongresin. Ai pastaj mund të ndiqte disa nga planet e tij, të cilat u pezulluan për shkak të kostove të tyre të larta politike, siç ishte tërheqja e SHBA nga NATO.
Biden, nga ana e tij, duket mjaft i gatshëm të ndjekë politikën e jashtme të Obamës. Megjithëse fushata e ish-nënkryetarit nuk e sheh politikën e jashtme si një zonë të rëndësishme polemikash përpara zgjedhjeve, një forcim i rëndësishëm i krahut të majtë të Partisë Demokratike ka të ngjarë të ndikojë në politikën e jashtme të SHBA, pa ditur se si do të shfaqet ai ndikim”.
Por kush i merr vendimet mbi politikën e jashtme të Uashingtonit sot? “Presidenti Trump e ka bërë të qartë se ai ka fjalën e fundit. Mënyra se si funksionon dega ekzekutive, sidoqoftë, e bën Shtëpinë e Bardhë të kërkojë të forcojë fuqinë presidenciale, në dëm të ministrive ose departamenteve të tjera. Sekretari i Mbrojtjes Mark Esper, për shembull, i cili është shumë i aftë, ka shumë më pak ndikim në politikën e jashtme sesa paraardhësit e tij. Kjo nuk është për shkak të Esper, por për shkak të Donald Trump.
I njëjti fenomen vërehet edhe tek të tjerët, megjithëse Sekretari i Shtetit Mike Pompeo përjashtohet nga kjo listë pasi ndikimi i tij mbetet i fortë. Por edhe ai është mënjanuar krahasuar me paraardhësit në këtë post. Kjo është një arsye pse besoj se Trump i ka bërë dëm të madh vendit tonë.
Nuk është e mundur që një president të kërkojë përqendrimin e të gjithë pushtetit në Zyrën Ovale. Në vend të kësaj, ai duhet të ndajë vendimmarrjen e tij me këshilltarët që u beson. Kjo do të forconte vërtet fuqinë dhe prestigjin e tij politik, si brenda ashtu edhe jashtë”.
-Gazetari e pyeti Bolton se “unë shoh nga libri juaj që Presidenti Trump e ka pikë të dobët Erdoganin. A është kjo për shkak të admirimit të tij si udhëheqës i vendosur dhe i ashpër, lidhjeve familjare financiare apo ndonjë faktori tjetër?”
Ndërsa Bolton u përgjigj. “Epo, është shumë e vështirë për të shpjeguar. Unë mendoj se Trump ka një admirim për shumë udhëheqës autoritarë, Kim Jong-un, Xi Jinping, Vladimir Putin dhe Erdogan renditet mes tyre. Vlerësoj se ai i shikon me zili, pasi do të donte të bënte të njëjtën gjë në SHBA, por për momentin ai nuk e ka atë mundësi.
Trump nuk e kupton që Erdogan po ndjek një politikë të jashtme islamike, neo-Osmane, në kundërshtim me marrëveshjet ndërkombëtare. Pavarësisht paralajmërimeve të përsëritura nga Presidenti francez Macron ndaj Trump në lidhje me rreziqet e ideologjisë islamike të Erdoganit, presidenti amerikan refuzon ta pranojë këtë fakt.
Unë mendoj se Mike Pompeo, i cili kohët e fundit vizitoi Greqinë, bëri një seri deklaratash në mbështetje të Athinës në konfrontimin e saj të vazhdueshëm me Ankaranë. Ky qëndrim mbështetet nga 95% e diplomacisë amerikane dhe shërbimeve të sigurisë, por unë nuk jam i sigurt për pozicionin e Trump për këtë çështje” tha ai.
Një koment ai e kishte edhe për konfliktin Turqi-Greqi në Mesdheun Lindor. “Mesdheu Lindor është jetik për Shtetet e Bashkuara. Marina kineze zhvillon stërvitje ushtarake në zonë. Mendoj se të gjithë janë të vetëdijshëm edhe për qëllimet e Putinit në Mesdhe. Uashingtoni duhet të përfitojë dhe të forcojë praninë e saj në rajonin e Mesdheut Lindor” përfundoi ai.
