Emri, Qeveria pritet të miratojë marrëveshjen me Greqinë

Ndërkohë që pritet miratimi i marrëveshjes mes Maqedonisë dhe Greqisë në seancën e sotme qeveritare dhe publikimi i saj zyrtar, versioni origjinal i marrëveshjes gjithsesi po qarkullon gjithandej. Marrëveshja përfundimtare për tejkalimin e dallimeve rreth emrit është 19 faqesh dhe përmban gjithsej 20 nene, të cilat janë të ndara në 3 pjesë. Në pjesën e parë dhe më voluminoze përcaktohet përveç emrit kushtetues “Republika e Maqedonisë së Veriut” parashihet:

Marrëveshja për emrin

  • Shtetësia: maqedonase/qytetarë të Republikës së Maqedonisë së Veriut, që do të vlejë për të gjitha dokumentet e udhëtimit;
  • Gjuha: maqedonase, me origjinë sllave;
  • Kodet në tabelat e regjistrimit: NM ose NMK;
  • Emrat e institucioneve shtetëore dhe publike: “i/e Republikës së Maqedonisë së Veriut”

Pas nënshkrimit të Marrëveshjes, parashikohet që vendi të ndërmarr aktivitetet në vijim:

  • Ta dërgojë Marrëveshjen për ratifikim në Kuvend;
  • Pas ratifikimit ta njoftojë Greqinë;
  • Të mbajë referendum, nëse vendoset për një të tillë;
  • Të fillojë procesin e ndryshimeve kushtetuese;
  • Të përfundojë ndryshimet kushtetuese deri në fund të vitit 2018;

Pas nënshkrimit të Marrëveshjes, vendi do t’i njoftojë të gjitha organizatat ndërkombëtare se duhet ta pranojnë emrin dhe terminologjitë e përcaktuara me këtë marrëveshje, respektivisht se më nuk vlen termi “IRJM”. Në afat prej 1 muaji nga nënshkrimi, palët do të formojnë një komitet të përbashkët ndër-diciplinor me ekspertë të historisë, arkeologjisë dhe arsimit për të shqyrtuar interpretimet historike dhe shkencore. Rrjedhimisht, nëse ka nevojë, do të ndryshohen tekste shkollore, harta, atllase historike etj.

Pasi vendi ta njoftojë Greqinë se e ka ratifikuar marrëveshjen, Greqia menjëherë duhet ta njoftojë:

  • Presidentin e Këshillit Evropian se mbështet hapjen e negociatat për anëtarësim të vendit tonë;
  • Sekretarin Gjeneral të NATO-s se mbështet ftesën për anëtarësim të NATO-s për vendin tonë. Por kjo mbështetje është e kushtëzuar. Greqia do ta nënshkruajë protokollin për anëtarësim të vendit në NATO pasi të përfundojë referendumi eventual me rezultatin që e parashikon kjo marrëveshje dhe pasi të bëhen ndryshimet kushtetuese.

Ndryshimi i emrit në Kushtetutë do të bëhet me një amandament, por duhet miratuar edhe amandamentet e duhura për Preambulën, Nenin 3 dhe Nenin 49. Gjithsesi, vetëm pasi Maqedonia të bëjë ndryshimet kushtetuese, Greqia do ta ratifikojë marrëveshjen dhe ajo do të hyjë në fuqi.

Pasi marrëveshja të hyjë në fuqi, vendi do ta përdor emrin e ri në të gjitha dokumentet zyrtarë, korrespodenca dhe materiale relevante, ndërsa dokumentet e institucioneve do t’i ndryshojë për 5 vjet.

Në afat prej 6 muajsh nga hyrja në fuqi e Marrëveshjes, vendi do të riemërojë monumentet, ndërtesat publike dhe infrastrukturore që lidhen me historinë greke. Brenda këtij afati duhet të largohet dielli i Virxhinias nga flamujtë në vendet publike dhe ky simbol nuk do ta përdoret më asnjëherë zyrtarisht.

Përmes marrëveshjes, palët:

  • pranojnë dallimet mes Maqedonisë së Veriut dhe Maqedonisë së lashtë greke;
  • obligohen të respektojnë sovranitetin, integritetin territorial, pavarësinë politike dhe kufinjtë ekzistues;
  • obligohen të mos përzihen në punët e brendshme të njëra tjetrës;
  • të mos ndërmarrin masa armiqësore ndaj njëra-tjetrës dhe të mos lejojnë që territori i tyre të përdoret kundër palës tjetër nga një shtet i tretë;
  • të mos bëjnë asnjë deklaratë irredentiste;
  • të parandalojnë dhe dënojnë veprimet irredentiste nga institucionet e tyre shtetërore dhe private.

Pjesa e dytë e marrëveshjes i dedikohet bashkëpunimit të vendeve në të gjitha sektorët. Parashikohet të themelohet Këshilli për Bashkëpunim të Nivelit të Lartë, që do të udhëhiqet nga kryeministrat. Ky Këshill do të kujdeset për zbatimin e Marrëveshjes. Pjesa e tretë e Marrëveshjes parashikon zgjidhjen e problemeve eventuale. Kështu nëse njëra palë vlerëson se pala tjetër nuk i përmbahet marrëveshjes, palët do të duhet fillimisht të provojnë që problemin ta zgjidhin vetë përmes negociatave. Në të kundërt, do të kërkojnë që problemin t’ua zgjidh Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së. Në rast se palët nuk arrijnë t’i zgjidhin për 6 muaj problemet eventuale rreth interpretimit të Marrëveshjes, do t’i drejtohen Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë. Marrëveshja pritet të nënshkruhet gjashtë fundjavës ose eventualisht të hënën dhe për ta dëshmuar këtë janë ftuar edhe zyrtarë të lartë të BE-së.