Tensionet mbi krizën Ukrainë-Rusi po ziejnë për më shumë se dy muaj.
Përpjekjet diplomatike për të zgjidhur çështjen tregojnë pak shenja përparimi.
Rusia ka më shumë se 100.000 trupa në kufirin e saj me Ukrianën, duke shkaktuar paralajmërime nga ana e Perëndimit për një pushtim të afërt.
Moska ka mohuar vazhdimisht se po planifikon të pushtojë Ukrianën duke u shprehur se këto paralajmërime nga aleatët e NATO-s janë ‘histeri’.
Po si nisi kriza Ukrainë-Rusi?
Nëntor 2021
Imazhet satelitore treguan një grumbullim të ri të trupave ruse në kufirin me Ukrianën. Kievi shprehet se Moska kishte mobilizuar 100.000 ushtarë së bashku me tanke dhe pajisje të tjera ushtarake.
7 dhjetor 2021
Presidenti amerikan Joe Biden paralajmëroi Rusinë se do të ketë saksione të mëdha ekonomike nëse pushton Ukrianën.
17 dhjetor 2021
Rusia paraqet kërkesa të detajuara të sigurisë për Përëndimin duke përfshirë që NATO të ndërpresë të gjitha aktivitetet ushtarake në Evropën Lindore dhe Ukrainë dhe që aleanca të mos pranojë kurrë Ukrainën ose vendet e tjera ish-sovjetike si anëtare.
3 janar 2022
Biden siguron presidentin e Ukrainës Volodymyr Zelenskyn se SHBA do të ‘përgjigjet me vendosmëri’ nëse Rusia pushton Ukrianën.
Të dy udhëheqësit folën në telefon për të diskutuar përgatitjet për një seri takimesh diplomatike të ardhshme për të adresuar krizën.
10 janar 2022
Zyrtarët amerikanë dhe rusë takohen në Gjenevë për bisedime diplomatike, por mosmarrëveshjet mbeten të pazgjidhura pasi Moska përsërit kërkesat e sigurisë që Uashingtoni thotë se nuk mund t’i pranojë.
24 janar 2022
NATO vendos forcat në gatishmëri dhe përforcon praninë e saj ushtarake në Evropën Lindore me më shumë anije dhe avionë luftarakë. Disa vende perëndimore nisin evakuimin e stafit jo thelbësor të ambasadës nga Kievi. SHBA vendos në gatishmëri 8500 trupa.
26 janar 2022
Uashingtoni paraqet një përgjigje me shkrim ndaj kërkesave të sigurisë së Rusisë, duke përsëritur një përkushtim ndaj politikës së NATO-s me “dyer të hapura” ndërsa ofron një “vlerësim parimor dhe pragmatik” të shqetësimeve të Moskës.
27 janar 2022
Biden paralajmëron për një pushtim të mundshëm rus në shkurt. Kina mbështet Rusinë dhe i thotë SHBA-së se “shqetësimet legjitime të sigurisë” të Moskës duhet “të merren seriozisht”.
28 janar 2022
Presidenti rus Vladimir Putin thotë se kërkesat kryesore të sigurisë së Rusisë nuk janë zgjidhur, por Moska është e gatshme të vazhdojë të flasë.
Presidenti i Ukrainës Zelenkskyy paralajmëron Perëndimin që të shmangë krijimin e “panikut” që do të ndikojë negativisht në ekonominë e vendit të tij.
31 janar 2022
SHBA dhe Rusia grinden për krizën në Ukrainë në një seancë të mbyllur të posaçme të Këshillit të Sigurimit të OKB-së.
Ambasadorja e SHBA në OKB Linda Thomas-Greenfield i tha këshillit se një pushtim rus i Ukrainës do të kërcënonte sigurinë globale.
I dërguari i Rusisë në OKB Vasily Nebenzya akuzoi Uashingtonin dhe aleatët e tij se po nxisin kërcënimin e luftës, pavarësisht mohimeve të vazhdueshme të Moskës për një pushtim të planifikuar.
“Diskutimet për kërcënimin e luftës janë provokuese në vetvete. Ju pothuajse po bëni thirrje për këtë. Ju dëshironi që kjo të ndodhë, “tha Nebenzya.
1 shkurt 2022
Putin mohon planifikimin e një pushtimi dhe akuzon SHBA-në për injorimin e kërkesave të sigurisë së vendit të tij.
“Tashmë është e qartë se shqetësimet themelore ruse përfunduan duke u injoruar,” tha ai.
6 shkurt 2022
Rusia ka krijuar 70 për qind të akumulimit ushtarak që i nevojitet për të nisur një pushtim të plotë të Ukrainës, sipas zyrtarëve amerikanë të cituar në mënyrë anonime në mediat amerikane.
8 shkurt 2022
Presidenti francez Emmanuel Macron takohet me Putinin për bisedime maratonë në Moskë dhe u thotë gazetarëve se Rusia nuk do ta përshkallëzojë krizën në Ukrainë. Megjithatë, Kremlini mohoi se Macron dhe Putin arritën një marrëveshje për de-përshkallëzimin e krizës. Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha se “në situatën aktuale, Moska dhe Parisi nuk mund të arrijnë asnjë marrëveshje”.
10 shkurt 2022
Sekretarja e Jashtme e Mbretërisë së Bashkuar Liz Truss dhe Ministri i Jashtëm rus Sergej Lavrov mbajnë bisedime të pafrytshme. Në një konferencë të akullt për shtyp, Lavrov e përshkroi takimin si “një bisedë midis një personi memece dhe një personi të shurdhër”. Ai shtoi se “faktet” e paraqitura nga ekipi i tij mbi krizën “u kthyen” nga homologët e tyre britanikë. Truss, i cili paralajmëroi për sanksione të ashpra perëndimore nëse Ukraina sulmohej, sfidoi Lavrov në lidhje me pohimin e tij se grumbullimi i trupave dhe armatimit nga Rusia nuk po kërcënonte askënd.
11 shkurt 2022
Këshilltari për sigurinë kombëtare të Biden, Jake Sullivan, thotë se inteligjenca amerikane tregon se një pushtim rus mund të fillojë brenda disa ditësh, përpara se të përfundojnë Lojërat Olimpike të Pekinit më 20 shkurt. Pentagoni urdhëroi dërgimin e 3000 trupave amerikane në Poloni për të siguruar aleatët. Ndërkohë, një numër vendesh u bënë thirrje qytetarëve të tyre të largohen nga Ukraina, me disa paralajmërime se evakuimi ushtarak nuk do të garantohet në rast lufte.
12 shkurt 2022
Biden dhe Putin zhvillojnë bisedime përmes video-konferencës. Presidenti amerikan tha se një pushtim rus i Ukrainës do të shkaktonte “vuajtje të gjerë njerëzore” dhe se Perëndimi ishte i përkushtuar ndaj diplomacisë për t’i dhënë fund krizës, por “njëlloj i përgatitur për skenarë të tjerë”. Putin u ankua në thirrjen se SHBA dhe NATO nuk i janë përgjigjur në mënyrë të kënaqshme kërkesave ruse që Ukrainës t’i ndalohet bashkimi me aleancën ushtarake dhe që NATO të tërheqë forcat nga Evropa Lindore.
Yuri Ushakov, ndihmësi kryesor i Putinit për politikën e jashtme, tha se ndërsa tensionet janë përshkallëzuar prej muajsh, ditët e fundit “situata thjesht është sjellë në pikën e absurditetit”.
Ai tha se Biden përmendi sanksionet e mundshme që mund të vendosen ndaj Rusisë, por: “Kjo çështje nuk ishte fokusi gjatë një bisede mjaft të gjatë me liderin rus”.
