E vërteta mund të jetë e dhimbshme. Nga ana tjetër, gënjeshtrat shpesh ju bëjnë të mendoni se jeni më të zgjuar.
Gënjeshtra më e çuditshme që Bill Gates ka dëgjuar për veten e tij është teoria e konspiracionit që ai ishte i implikuar në krijimin e coronavirusit.
Në përgjithësi, njerëzit vështirë se duket se janë në gjendje t’i rezistojnë gënjeshtrës, shkruan Gates. Nga gënjeshtrat më të vogla, deri te teoritë e mëdha të konspiracionit – gënjeshtrat janë tërheqëse.
Në programin e tij, themeluesi dhe aktorja Rashida Jones dhe historiani dhe autori i njohur izraelit Yuval Noah Harari flasin rreth arsyes pse ne besojmë në gënjeshtra kaq lehtë, transmeton Telegrafi.
Sipas Hararit, aftësia e njeriut për të krijuar mite dhe trillime ishte faktori kryesor që na mundësoi të krijonim bashkësi. Njerëzit janë specia e vetme në botë që besojnë në gjëra që nuk mund t’i shohin, siç janë qeveritë, fetë apo nacionalizmi. Këto koncepte fizikisht jo-materiale do t’u jepnin njerëzve një kuptim që do t’i ndihmonte ata të krijojnë bashkësi, infrastrukturë dhe inovacion.
Por Harari bën dallimin midis gënjeshtrës dhe trillimit. Sepse njerëzit kontrollojnë botën sepse ata bashkëpunojnë më mirë se çdo kafshë tjetër. Njerëzit janë të mirë në shpikjen e historive të trilluara dhe, anasjelltas, në besimin. Ndryshe nga një gënjeshtër, megjithatë, trillimet nuk do të përcillen për të mashtruar të tjerët. Nga ana tjetër, me një gënjeshtër, ju e dini saktësisht se është një gënjeshtër, por përsëri thuhet për të mashtruar njerëzit e tjerë.
Sipas Gates, gënjeshtrat kanë një model të caktuar përsëritës – veçanërisht mendimi “ne kundrejt tyre” – që i bën ato kaq të kënaqshme për njerëzit. Shumë ndjehen të zgjuar. Sipas Hararit, megjithatë, e vërteta është shpesh e pakëndshme, e dhimbshme dhe e komplikuar. “Ne nuk na pëlqejnë gjërat që janë të vështira për t’u kuptuar. Thjesht e preferojmë gënjeshtrën”, thotë ai.
Për shembull, njerëzimi në thelb nuk është krijuar për të kuptuar se çfarë është një virus. “Truri ynë është dembel”, thotë ai. Përveç kur bëhet fjalë për marrëdhëniet shoqërore – këtu njeriu është një gjeni. Fillimisht, marrëdhëniet shoqërore ishin të rëndësishme për të mbijetuar në një fis dhe për të mbledhur informacione për armiqtë, për shembull.
Në lidhje me pandeminë e coronavirusit, sipas Gates, ne jemi gjithashtu në një kohë të prekshme, të frikshme. Shumë njerëz nuk janë të sigurt për një vaksinim të COVID-19. Sipas Gates, megjithëse jo të gjitha vaksinat janë perfekte dhe kërkojnë kërkime dhe analiza të gjëra, përfitimet që sjellin ato janë dërrmuese. Vetëm në këtë mënyrë ishte e mundur në të kaluarën të shpëtoheshin miliona jetë dhe të çrrënjoseshin shumë sëmundje.
Ndonjëherë është gjithashtu e nevojshme të ndërmerren rreziqe në kërkime. Deri më sot, është bërë punë për një vaksinë të HIV dhe miliarda dollarë janë investuar në kërkime. Edhe nëse, sipas Gates, kjo mund të mbetet e pasuksesshme në të ardhmen, kokëfortësia shpesh paguhet.