Berat Buzhala: Da li je i golman šiptar* (2)

(Pjesa e dytë e shkrimit: Kjo është dëshmia ime për Betejën e Kaliningradit)

Kur ende nuk kishte filluar ndeshja, ne vendosëm të largoheshim për të kërkuar ndonjë ulëse në ndonjë vend më normal, mundësisht te një kënd i ngushtë i stadiumit ku ndodheshin tifozët zviceranë, që megjithatë po mbaheshin. Përparësi e tyre ishte që nuk e njihnin gjuhën serbe dhe nuk e kishin as idenë më të vogël se çfarë po brohoritej në stadium.

Kur ndeshja filloi ne ishim në këmbë. Kishim udhëtuar mijëra kilometra për ta parë këtë përballje, e tash po silleshim sa poshtë lart. Provuam të përbiroheshim në një tribunë, mirëpo nuk u lejuam nga vullnetarët, të cilët qëndronin në krye të secilit bllok të ulëseve për të organizuar shikuesit. Ata me shumë mirësjellje na tregonin që vendi ynë ishte diku tjetër. Sikur nuk po e dinim ne se ku ishte! I bëmë edhe dy tri përpjekje tjera po aq të kota. Kur çdo gjë po dështonte, i thashë njërit prej atyre që ishte përgjegjës për rend dhe siguri, se ne nuk po ndiheshim të sigurt atje ku ishim, prandaj po kërkojmë një vend tjetër. Pasi i bëri disa konsulta, na tha se rruga jonë e vetme, nëse donim ta shikonim ndeshjen, ishte që të shkonim të uleshim saktësisht atje ku e kishim të shkruar në biletë.

Në këtë moment, kur ne po provonim të gjenim një zgjidhje, Serbia shënoi. Nuk e pashë golin. Na njoftoi stadiumi, i cili u dridh e edhe ne po ashtu.

Unë dhe Leo po silleshim sa poshtë lart. Nuk po na lejonin të qëndronim as në këmbë për shkaqe të sigurisë. Shumë ironike kjo. Që të iknim fare nga ndeshja nuk ishte opsion. Me kokën ulur ia mësymë vendit tonë. Atyre që duhej të ngriheshin për të na hapur rrugën po u flisnim në anglisht.

Tash kur Serbia po fitonte, atmosfera ishte ndezur edhe më tepër. Sa herë që lojtarët shqiptarë e preknin topin i gjithë publiku fishkëllente, shante, pështynte. Posaçërisht kur fjala ishte për Xherdan Shaqirin.

Bënin sikur e përçmonin Shaqirin, por unë isha i bindur që më shumë ishte frikë sesa përçmim. Kurse ai po vazhdonte ta bënte punën e tij nëpër fushë. Vraponte, shtyhej fuqishëm, luftonte për top, sikur të mos e kishte as idenë më të vogël se rreth 30 mijë shikues ishin turrur kundër tij. Pas një përplasjeje që ai e pati me Mitrovicin në 16-metërsh, kur ky i fundit shkoi te Shaqiri i shtrirë dhe po i fliste diçka në vesh, e pata përshtypjen që publiku do të zbresë në fushë për t’i qëruar hesapet me Xherdanin.

Tifozët serbë e dinin që ka disa shqiptarë që luajnë për Zvicrën, por ata që i kishim afër nuk e dinin me siguri se cilët ishin. Prandaj po e pyesnin njëri-tjetrin se kush çfarë ishte. “Da li je i golman shfajcarske šiptar (A është edhe portieri i Zvicrës shqiptar)”. Për tifozët Zvicra ishte Kosova, por vetëm e kamufluar me fanella me kryq. Pikë.

Loja po rridhte, por për mua minutat po ecnin më ngadalë se kurrë. Për një moment më mashtroi instinkti kur Blerim Xhemajli ishte shumë afër golit. I dhashë trupit përpara, mirëpo menjëherë u ndala. Nuk kishte as kushte minimale për t’u shitur trim. Ishin mijëra tifozë të mllefosur që po kërkonin një lloj hakmarrjeje. Po luanin në terrenin e tyre.

Pak pa përfunduar pjesa e parë arritëm që të lidheshim me internetin e stadiumit. Dy shqiptarë të tjerë, dy vëllezër, Alfred dhe Bekim Gegaj, që na njihnin, kishin qenë edhe ata brenda në stadium. Na kontaktuan përmes FB-së për të na pyetur se në cilën pjesë ndodheshim. Në pjesën e ferrit! Me të përfunduar 45 minutat vrapuam për t’i takuar ata, duke kërkuar leje në anglisht. Ata na treguan që kishin arritur që të uleshin në pjesën e tifozëve të Zvicrës, ndonëse biletat i kishin pasur në pjesën tjetër, atë të tifozëve ruso-serb. Na thanë që aty afër ku ata kishin qenë të ulur, ishin edhe disa ulëse të lira. Mjaftonte që t’i mashtronim sigurimin, e pastaj askush nuk do të na shqetësonte më.

Po çmendesha që nuk po arrija ta shijoja këtë ndeshje. E kisha një ndjesi që Zvicra do të shënonte, por vetëm që duhej fillimisht të rehatohesha. Kurrë në jetë nuk do të pajtohesha me faktin që ditën kur ka shënuar Zvicra kundër Serbisë, ose ditën kur ka shënuar njëri prej shqiptarëve kundër Serbisë, unë kam qëndruar si cung, duke mos lëvizur e duke mos festuar. Nuk është që i urreja lojtarët serbë që po luanin, mirëpo prej çfarë përjetuam, prej çfarë dëgjuam, tash kjo u bë personale.

Për këtë arsye ia mësymë edhe një herë pjesës ku ishin tifozët e Zvicrës. Ishte tollovi e madhe. Dikush po hynte e dikush po dilte, meqë lojtarët ishin në pushim dhe ne ia hodhëm që të depërtonim në Zonën e Sigurt, falë instruksioneve që i morëm prej Alfredit dhe Bekimit. U ekzaltova. Mu duk sikur kur gjatë kohës së luftës arrinim të iknim prej një pjese që kontrollohej nga forcat serbe, në një territor tjetër ku nuk e kishin kontrollin.

Rreth e rrotull tani i kishim do djem të rinj që po këndonin e po festonin, anipse ekipi i tyre po humbiste. Fillova t’i përqafoja që të gjithë që i kisha afër. Disa filluan të më flisnin gjermanisht, duke menduar që unë isha nga Zvicra. U gëzuan edhe më tepër kur e kuptuan që unë jam thjesht një tifoz nga Kosova – shqiptar, që po kërkoja azil brenda stadiumit, por që nga frika për sigurinë personale në pjesën e parë kisha qëndruar si një gur i varrit.

Isha mbushur nga inati. Po shpërtheja. Kisha nevojë t’i thërrisja me emër Shaqirin, Valonin, Xhakën, Blerimin. Dhe në momentin e parë që m’u dha kjo mundësi unë u dalldisa.

Zvicra e filloi kërcënueshëm pjesën e dytë. Unë tash kisha hipur mbi ulëse. Nuk mund ta ndiqja ndeshjen i ulur. Kurse Leo prej një qytetari shumë indiferent për futbollin si sport, u shndërrua në ultras. Po provonim t’i kompensonim 45 minutat e heshtjes.

Ishim me fat që tash ulëset tona ishin shumë afër portës së Serbisë. Kishim pamje të pastër të çdo aksioni. Të tillë e patëm pamjen edhe kur një goditje e devijuar e Shaqirit po shkonte në drejtim të Xhakës. Lojtarin e Arsenalit e pashë që po vraponte për ta goditur. Në atë moment m’u kujtuan rrufeshëm një numër golash të shënuar nga ai prej distancës, te Borussia Munchengladbach ose te Arsenal. Isha krejtësisht i bindur që Xhaka nuk do ta lëshonte këtë rast. Do të ishte antihistorike që të dështonte.

Topi ende nuk e kishte prekur mirë rrjetën kur unë kam fluturuar. U emocionova tej mase. Ky gol ishte përgjigja më e mirë për racizmin serb. Për gjuhën e urrejtjes. Për padurueshmërinë. Për frikën. Për Putinin. Për vëllazërinë ruso-serbe.

Xhaka një djalë i hijshëm, shtatgjatë, korpulent, ishte krejtësisht e kundërta e asaj qysh serbët i kanë stereotipizuar shqiptarët. Unë rashë në trans. Ky gol i shënuar e solli qetësinë në stadium. Po shaheshin më pak nënat shqiptare, më pak po bëhej thirrje që shqiptarët të priteshin në qafë, më pak po i thuhej Shaqirit vogëlush.

Pjesa ku ishim ne tifozët e Zvicrës dhe Kosovës filloi të bëhej më e zhurmshme, mirëpo në asnjë moment nuk u dëgjua asnjë ofendim. Tek e fundit, kush do t’i bënte ato? Ishim vetëm katër shqiptarë. Parulla e vetme që e dinim ishte Hopp Schwiiz. Gjithashtu në mënyrë ciklike po përqafohesha me dy djem të rinj zviceranë, që ishin pas shpinës time, dhe që tash ishin dehur. “Ne nuk jemi kundër askujt. Ne vetëm dëshirojmë të festojmë”, më kanë thënë dhjetëra herë.

Pas golit të Xhakës loja filloi të stabilizohej. Serbët edhe më tutje nuk dëshironin të hiqnin dorë nga ambicia për fitore. Presioni vazhdonte të binte mbi ta, sepse i gjithë stadiumi ishte në anën e tyre. Në anën tjetër zviceranët filluan të luanin taktikisht shumë më mirë sesa serbët, e gjithashtu dukeshin edhe më të freskët. Një gjë e tillë u bë shumë më e dukshme kur trajneri vendosi ta zëvendësonte Blerim Xhemajlin me Breel Embolo, i cili bashkë me Valon Behramin e pushtoi mesfushën.

Këtu e tutje po vërehej që serbët filluan t’i frikësoheshin humbjes. Edhe ata që ishin në terren edhe ata që ishin në stadium. Ndërsa ne kori gazmor që nuk po e ndalnim këngën dhe vallen po kërkonim fitore të plotë, ani pse, nëse e marrim parasysh xhiron e fundit të ndeshjeve të këtij grupi, barazimi më shumë u shkonte për shtati zviceranëve sesa serbëve. Mirëpo, dukej që lojtarët në fushë nuk po bënin analiza të tilla teorike. Ata dëshironin ta mbyllnin këtë ndeshje, sikur të mos kishte asnjë ndeshje pas kësaj.

Unë jam mjaft i vjetër sa të më kujtohet mentaliteti i futbollit serb dhe jugosllav i viteve të ‘80-ta, por edhe i viteve të ’90-ta. Pika më e dobët e këtij futbolli ishte lodhja. Lojtarët e ish-Jugosllavisë, e edhe ata të Serbisë, historikisht kanë qenë të padisiplinuar. Kanë pasur mundësi të luajnë në nivele të larta rreth 60-70 minuta.

Zviceranët e shohin ndryshe futbollin, tek e fundit shumica e tyre janë gjermanë. Ata edhe në fundin e 90 minutave luajnë me freskinë e minutave të para. Kjo po shihej në fushë. Kurse më së miri u pa kur Xherdan Shaqiri pati energji të bollshme që me top nëpër këmbë ta realizonte një sprint të fuqishëm në minutën e 90-të, duke depërtuar me vrap që nga mesi i fushës e deri të porta e serbëve. Te Shaqiri tash e shihje disiplinën gjermane të përzier me pasionin ballkanik. I kisha hapur sytë, kisha hipur mbi karrige, isha shtrënguar për krahu me Leon, po e prisja që të ndodhte ajo që duhej të ndodhte. Nuk mora frymë prej momentit kur u pasua topi në këmbët e Shaqirit, e deri kur ai u fut nën këmbët e Vladimir Stojkovicit. E pabesueshme! Delir!

Kemi qëndruar në shkallët e stadiumit edhe për rreth 30 minuta, derisa nga aty u larguan ata që para 90 minutave ishin futur brenda me shumë potere dhe arrogancë. Ata që në një ndeshje të futbollit kishin zgjedhur të deklaroheshin për fitore politike dhe ushtarake, siç ishte ajo ruso-serbe.

Dolëm nga stadiumi ne katër shqiptarët që ishim aty. Në dalje e takuam edhe Kristianin, i cili kishte ardhur nga Bregenzi i Austrisë për të mbështetur Zvicrën.

Deri te hoteli kemi vazhduar në këmbë. Llobi i hotelit ishte i mbushur me tifozë serbë, që në vend të thirrjeve antishqiptare, në vend të thirrjeve raciste, kishin filluar të bënin analiza sportive. Shaqiri vazhdonte të ishte kryefjala e çdo muhabeti. Isha jashtëzakonisht i interesuar ta dëgjoja çdo fjalë të tyre. Doja ta shijoja pikëllimin e tyre. Po e përjetoja një, siç i thonë gjermanët, schadenfreude, një lloj kënaqësie nga fatkeqësia e tjetrit.

Pas dy-tri netëve të vështira për gjumë, atë natë rashë si i vdekur. U zgjova të nesërmen i lumtur. Kishin fituar djemtë tanë, në një ferr të vërtetë, kurse mua më ishte hequr njolla e zezë e njeriut që u sjell fatkeqësi ekipeve që i mbështet. Pas një shëtitje të shpejtë nëpër Kaliningrad, pasi i përgjova me plot kërshëri bisedat e tifozëve serbë, me Leon, pas tetë ditësh qëndrimi në Rusi, u nisëm për në aeroport. Kur e kaluam kontrollin e pasaportave, derisa po prisnim që të fillonte hipja në aeroplan (boarding-u), më thirri dikush nga mbrapa në shqip. Loja ende nuk kishte mbaruar. Ishte baba i Valon Behramit, i cili po kthehej për në Lugano bashkë me nënën e Valonit, dhe të fejuarën e Valonit, skiatoren e famshme zvicerane Lara Gut. Nëna dhe babai i tij dukeshin të realizuar për tërë jetën e tyre, me atë çfarë kishte ndodhur në Kaliningrad. Kjo familje dhe familjet e lojtarëve të tjerë që luajnë për Zvicër, në këto 10 vjet kanë përjetuar çdo gjë. Të gjitha llojet e ofendimeve dhe akuzave. Për nga niveli i ofendimeve që u janë bërë atyre, lirisht mund t’i krahasojmë me ofendimet që një natë më parë ua kishin bërë serbët. Djemtë e tyre janë quajtur tradhtarë kur janë përballur me Shqipërinë, ose kur kanë vendosur që të vazhdojnë të luajnë për Zvicrën, kur Kosova u bë anëtare e FIFA-s dhe UEFA-s.

Kurse një natë më herët, të gjithë shqiptarët qanë nga gëzimi që atyre ua dhuruan Valoni, Graniti, Shaqa dhe Blerimi. Zemra mal iu bë secilit që i shihte ata duke fluturuar si shqiponja nëpër fushë, kur i shënuan golat. Kur u vendos drejtësia. Kur secili e mori hakun që i takon. “Boll mirë po thu, pramë ashtë vendosë drejtësia”, më tha Ragipi, baba i Valonit. “Nuk ma ka marrë mendja që kam me të taku në Rusi. Po m’jet marak që nuk të kam pa pramë. Kishim shku e kishim festu bashkë me djemtë”. Ragipi më tregoi që kur po luhej ndeshja për pak nuk ishte kacafytur me një serb, që po i shante shqiptarët me nënë. “Po jo bre burrë se nuk durohet”. Në fund Ragipi më premtoi që do të ma sjell një fanellë të Valonit, të cilën ai e ka veshur gjatë kampionatit botëror.

A është edhe portieri shqiptar*