Çfarë duhet të dini për agjërimin, lutjen, bamirësinë, shëndetin dhe Bajramin, në mes të bllokimeve globale dhe mbylljeve të xhamive – si pasojë e pandemisë COVID-19.
Myslimanët në mbarë botën do të kalojnë muajin e shenjtë të Ramazanit nën mbyllje dhe kufizime të forta për shkak të shpërthimit të coronavirusit që ka paralizuar vendet e tëra.
Ramazani është muaji më i shenjtë për myslimanët, në të cilin ata agjërojnë gjatë orëve të ditës, luten dhe ndajnë gjithashtu ushqimet për komunitetet.
Por, me rregulla të rrepta dhe direktivave distancuese fizike të zbatuara për të kufizuar përhapjen e sëmundjes shumë ngjitëse COVID-19, shumë nga ritualet dhe traditat e Ramazanit do të kufizohen këtë vit.
“Unë nuk mund të kujtoj asgjë si kjo të ketë ndodhur më parë”, ka thënë për Al Jazeera, Mohd Faizal Musa, një studiues në Institutin e Universitetit Kombëtar të Malajzisë, përcjell Telegrafi.
“Ishte Lufta e Dytë Botërore ose kishte katastrofa natyrore, por nga letërsia e kaluar, tekstet historike dhe arkivat e ndryshme, zbulova se myslimanët mblidheshin ende gjatë Ramazanit, me gjithë luftën ose katastrofat, dhe ende ndiqnin ritualet e tyre fetare së bashku”.
“Sidoqoftë, këtë herë jemi duke u përballur me një armik tjetër. Mund të jetë i pamëshirshëm dhe i padukshëm”.
Si do të jetë agjërimi?
Gjatë muajit të shenjtë, myslimanët zgjohen herët për të ngrënë një vakt para agimit të quajtur syfyr dhe e prishin agjërimin e tyre pas perëndimit të diellit me një vakt të quajtur iftar.
Prishja e agjërimit është zakonisht një çështje lokale. Është e zakonshme që xhamitë të organizojnë iftare, veçanërisht për të varfrit.
Por, për shkak të pandemisë, e cila është përhapur në 185 kombe, shumë vende këtë vit kanë këshilluar qytetarët që të shmangin tubimet e mëdha dhe të kenë syfyr dhe iftar individualisht ose me familjen në shtëpi.
Në Egjipt për shembull, të gjitha aktivitetet e Ramazanit, përfshirë iftaret e grupeve dhe tryezat e bamirësisë, janë të ndaluara.
Organizata Botërore e Shëndetit (OBSH) ka këshilluar përdorimin e alternativave virtuale, aty ku është e mundur, për tubime sociale dhe fetare.
Tregjet e muajit të Ramazanit me stalla që shesin ushqim, pije dhe rroba, zakonisht – nuk lejohen në Malajzi, Brunei dhe Singapor.
Rozana Isa, kreu i grupit “Motrat në Islam” me bazë në Malajzi, tha se kjo do të ketë një “ndikim të madh ekonomik” në bizneset e vogla dhe nënat beqare, të cilat mbështeten shumë në këtë burim të ardhurash.
Ndërkohë, ndërsa konsumi i ushqimit zakonisht rritet në Ramazan, ekzistojnë shqetësime për blerje paniku dhe rënie të furnizime në mes të bllokimeve.
Udhëzimet e distancës fizike gjithashtu do të dobësojnë frymën e Ramazanit, tha Isa për Al Jazeera, përcjell Telegrafi.
“Me këtë rast kur ne duhet të praktikojmë distancën fizike, për të mos përshëndetur njëri-tjetrin në atë mënyrë që ne zakonisht përshëndetemi duke përqafuar bashkëqytetarët tanë myslimanë ose duke shtrënguar duart e tyre – kjo padyshim që do të ketë një ndikim në shpirt”, vlerëson ajo.
A mund të luten njerëzit akoma bashkë?
Lutjet në grupe janë të ndaluara në disa vende, dhe shumë xhami janë mbyllur përkohësisht.
Arabia Saudite ka pezulluar lutjet speciale të Tarawih në mbrëmje në xhami, siç është edhe Jordania, duke u kërkuar qytetarëve t’i bëjnë ato në shtëpi.
Në Iran, një nga vendet më të goditura në rajon, Udhëheqësi i Lartë Ayatollah Ali Khamenei gjithashtu u ka bërë thirrje njerëzve të shmangin lutjet kolektive.
Në shtetin malajzian të Selangor, sulltani ka pezulluar aktivitetet fetare në xhami deri të paktën më 31 maj.
Ndërkohë, Pakistani do të lejojë lutjet e xhematit në xhami gjatë Ramazanit, por adhuruesit duhet të mbajnë një distancë prej dy metrash (gjashtë metra) nga njëra-tjetra dhe inkurajohen të sjellin “shtrojet” e tyre të lutjes.
Në kompleksin e Xhamisë Al-Aksa të Jerusalemit, i cili do të jetë i mbyllur për adhuruesit myslimanë gjatë gjithë Ramazanit, thirrja për lutje do të vazhdojë të bëhet pesë herë në ditë, dhe punëtorëve fetarë u lejohet hyrja.
Xhamitë në Mbretërinë e Bashkuar dhe gjetkë do të bëjnë predikime të drejtpërdrejta, recitime kuranore dhe lutje.
Myslimanët gjithashtu do të jenë në gjendje të marrin pjesë në ligjëratat fetare përmes aplikacionit të konferencave me video Zoom, Facebook dhe YouTube.
“Për ne, lidhja – qoftë ajo përmes klasave, recitimi i Kuranit ose përmes lutjeve në xhami – ne tani do të përpiqemi të mësohemi në shtëpitë tona”, thotë Aiasha Amir, një mësuese islamike pakistaneze dhe oratore motivuese, e cila do të jep leksione të përditshme drejtpërdrejt në Facebook gjatë Ramazanit.
Si mund të ofroni bamirësi për të varfrit?
Dhënia e bamirësisë dhe zekatit, që është një nga pesë shtyllat e Islamit, inkurajohet gjatë Ramazanit.
Në Emiratet e Bashkuara Arabe, ku ka qenë një bllokim mbarëkombëtar që nga 26 marsi, bamirësit do të ofrojnë ushqim për iftar për të varfrit në vend që t’i shërbejnë në tenda të Ramazanit ose në xhami.
Por në Arabinë Saudite, xhamia e Profetit Muhamed në Medinë nuk do të ofrojë ushqim për iftar për njerëzit në nevojë këtë vit.
Për arsye sigurie, ekspertë fetarë dhe shëndetësorë kanë këshilluar përdorimin e metodave në internet për t’u dhuruar OJQ-ve ndihma për ata që preken nga shpërthimi.
“Për të shmangur grumbullimin e mbushur me njerëz të lidhur me iftaret, konsideroni të përdorni kuti individuale të para-paketuara/ushqime”, ka këshilluar Organizata Botërore e Shëndetit, në udhëzimet e Ramazanit.
“Këto mund të organizohen nga njësi dhe institucione të centralizuara, të cilat duhet t’i përmbahen distancës fizike gjatë gjithë ciklit (mbledhja, paketimi, ruajtja dhe shpërndarja)”.
A mund të agjëroni me simptoma të COVID-19?
Në të gjitha rastet, është thelbësore të kërkoni këshilla mjekësore nga mjeku juaj.
Sipas Kuranit, njerëzit e sëmurë janë të liruar nga agjërimi dhe mund të bëjnë kompensimin e agjërimit të humbur brenda një viti pas Ramazanit.
Gratë e moshuara, shtatzënave dhe ato pleqve gjithashtu u lejohet të “shtyjnë” agjërimin.
Prandaj, sipas Isa, nëse jeni duke përjetuar simptoma serioze të coronavirusit, këshillohet të mos agjëroni.
“Në Islam, është shumë e qartë se kush duhet të agjërojë dhe kush është i përjashtuar nga agjërimi, veçanërisht për ata që po përjetojnë një sëmundje të veçantë dhe unë mendoj se me simptomat e coronavirusit – nuk tingëllon si një sëmundje që është diçka e lehtë”, Isa tha.
Amir tha se nëse një individ nuk është nën mbikëqyrjen e mjekut dhe kolla dhe gripi i tyre nuk janë serioze, atëherë njeriu mund të vazhdojë agjërimin.
“Kjo gjë varet nga imuniteti i personit, nëse simptomat janë të buta dhe nëse është i durueshëm ashtu si kollitja normale dhe gripi në të cilin nuk ka asnjë rrezik për jetën tuaj … vazhdoni me agjërimet tuaja për aq kohë sa nuk është duke ndikuar në shëndetin tuaj fizik”.
Si mund të festohet Bajrami në një pandemi?
Festa e Fitër Bajramit shënon fundin e Ramazanit.
Me masat e bllokimit në vend dhe tubimet e mëdha të ndaluara, festimet e këtij viti do të zvogëlohen.
Këshilli Indonezian Ulema rekomandon që njerëzit që jetojnë dhe punojnë në qytete të tjera duhet të përmbahen nga vizitat e vendlindjeve të tyre për pushime.
Mbetet e paqartë nëse kombet do të heqin ose lehtësojnë masat e mbylljes së Bajramit.
Myftiu i madh i Arabisë Saudite ka thënë se, nëse shpërthimi vazhdon, lutjet e Bajramit mund të kryhen në shtëpi.
“… Bajrami këtë vit do të jetë në një mënyrë të kufizuar”, tha Musa në Universitetin Kombëtar të Malajzisë, përcjell Telegrafi.
“Do të jetë ndryshe. Do të organizohet një festë e vogël e Bajramit midis anëtarëve të familjes”.
“Kjo do të jetë më pak argëtuese për fëmijët dhe ata do të kujtojnë këtë epokë apo vit për t’u thënë fëmijëve të tyre dhe brezave të ardhshëm”.
