Fermerët duhet të përqëndrohen në të kultura jokonvencionale, ose t’i afrohen profesionalisht kultivimit të kulturave konvencionale, në mënyrë që të kenë fitim, këshillon agronomi Stojanço Petkov.
Ai thotë se fermerët duhet të shihen si biznesmenë, jo vetëm si prodhues ushqimesh, dhe ajo që ata bëjnë duhet të jetë me kosto efektive. Ai shpjegon se nga viti në vit situata ndryshon pjesërisht për shkak të ndryshimit të klimës, dhe pjesërisht për shkak të qëndrueshmërisë ekonomike të kulturave të caktuara.
“Disa njerëz iu drejtuan brokolit, lulelakrës, lakrës së kuqe dhe qepëve të reja janë gjithashtu në kërkesë të madhe. Ka edhe zona të mbjella me lakër jeshile edhe pse nuk është shumë. Disa kultura po lulëzojnë, dhe qepët, për shembull, janë më pak të zakonshme në rajonin e Vallandovës. Për domate, ajo përdoret më së shumti në pranverë dhe vjeshtë, dhe shmanget mbjellja në verë, sepse është e vështirë të prodhohet. Të korrat e reja duhet të kërkohen, ose nëse fermerët qëndrojnë në të lashtat konvencionale, ata duhet të bëhen më profesionistë dhe të punojnë më mekanikisht, në vend që të jenë fitimprurës me dorë”, thotë Petkov.
Ai shton se njerëzit duhet të monitorojnë se cilat kultura janë të vendosura mirë dhe në kërkesë në treg, dhe cilat po japin më pak ose më të vështirë për të pasur sukses për shkak të ndryshimit të klimës. Prodhuesit e ushqimit duhet të monitorojnë nëse zona të mëdha mbillen me një kulturë të veçantë që çon në mbingopje të tregut apo jo. Në rajonin tonë, prodhohen shumë lloje specash, dhe kjo kulture është në kërkesë.
“Njerëzit e moshuar janë të përqendruar në ato kultura që ata dinë të kultivojnë, dhe nuk duan të ndryshojnë shumë, të eksperimentojnë dhe të rrezikojnë”, shton agronomi.
Sidoqoftë, Petkov thotë se në planin afatgjatë, nëse marrim parasysh një periudhë prej një dekade, është e pamundur të parashikohet se çfarë do të ishte fitimprurëse për të mbjellë dhe çfarë jo. Çdo vit ka shumë fermerë të cilët janë të pakënaqur me shitjen, çmimet, dhe shpesh prodhimi hidhet në rrugë, sepse ata nuk mund ta shesin atë. Këtë vit pati një rendiment të ulët të lulediellit, dhe prodhuesit e orizit gjithashtu u ankuan për probleme. Ndryshimi i klimës, sipas fermerëve, ka ulur rendimentin e shumë kulturave me 30 deri në 40 përqind. Në vitet që vijnë, ekspertët parashikojnë se do të kemi më shumë thatësira. Kjo verë solli temperatura jashtëzakonisht të larta që në pjesë të Maqedonisë u ngritën në 47 gradë.
