Lista e zezë amerikane (e njohur edhe si lista e personave të sanksionuar) është një grup emrash të individëve, organizatave ose entiteteve që Shtetet e Bashkuara i kanë ndaluar ose kufizuar për shkak të veprimtarive të tyre të jashtëligjshme ose të dëmshme. Këto aktivitete mund të përfshijnë:
• Korrupsion të rëndësishëm
• Shkelje të të drejtave të njeriut
• Terrorizëm
• Trafik droge ose armësh
• Krime kibernetike
• Përfshirje në aktivitete që kërcënojnë sigurinë kombëtare të SHBA-së
Si funksionon lista e zezë?
• Sanksione ekonomike: Personave ose entiteteve në këtë listë u ndalohet përdorimi i sistemit financiar amerikan, kryerja e transaksioneve në dollarë ose bashkëpunimi me kompani amerikane.
• Kufizime vizash: Të listuarve u ndalohet hyrja në SHBA.
• Ndërprerje marrëdhëniesh tregtare: Bizneset dhe individët amerikanë nuk mund të bashkëpunojnë me ta.
Agjencitë përgjegjëse
• Departamenti i Thesarit i SHBA-së, veçanërisht Zyra për Kontrollin e Pasurive të Huaja (OFAC), publikon dhe menaxhon listën e sanksioneve ekonomike.
• Departamenti i Shtetit shpall ndalime vizash dhe veprime të tjera diplomatike.
Shembuj të njohur
1. Politikanë dhe zyrtarë të korruptuar nga vende të ndryshme.
2. Organizata terroriste, si ISIS ose Al-Kaeda.
3. Kompani që mbështesin aktivitete të dëmshme, si shpëlarja e parave ose proliferimi bërthamor.
Kjo listë është një mjet presioni që SHBA përdor për të promovuar sundimin e ligjit, të drejtat e njeriut dhe stabilitetin global.
