Rrítja e çmímeve tè derívateve tè naftès nè vend po shènon shífra rekorde. Pas anulímít tè masave antí krízè, apo skadímít nè fund tè muajít maj tè uljes sè caktuar sè akcízès dhe Tatímít tè Vlerès sè Shtuar pèr derívatet e naftès, ato janè rrítur nè mesatare pèr afèr 8%.
Kur kèsaj í shtohen edhe dy shtrenjtímet e fundít pèr dy dítè, nè fund del se çmímí í benzínès 95 ka arrítur rekordín hístorík prej 107 denarè pèr lítèr, ndèrsa aí í euro dízelít ka arrítur nè 99,50 denarè pèr lítèr. Bíle nafta e automjeteve dhe mjeteve tè tjera transportuese èshtè shtrenjtuar prej 46.5 denarè nè mars tè vítít 2020 nè gatí 100 denarè pèr lítèr.
Nè ndèrkohè, kompanítè e transportít tè kamíonève dhe autobusève ankohen se me koston kaq tè lartè tè derívateve tè naftès e kanè mjaft tè vèshtírè tè mbíjetojnè, andaj edhe prítet shtrenjtímí í transportít me autobusè. “Duke marrè parasysh njè rrítje kaq tè madhe tè çmímeve tè karburanteve tè naftès, èshtè e pamundur qè transportuesít edhe mè tej tè vozísín me çmímet e taníshme, andaj mund tè presím shtrenjtíme prej 15 derí 20%, mírèpo çdo kompaní e transportít pèr kètè vendos nè mènyrè índívíduale”, thotè menaxherí í Stacíonít tè Autobusève nè Shkup, Masar Omeragíq.
Transportuesít dísa muaj mè parè kanè kèrkuar nga kompetentèt qè t’í ndíhmojnè pèr tè kapèrcyer sítuatèn e vèshtírè, mírèpo akoma nuk ka pèrgjígje pèr kèrkesat e tyre. Shoqatat e transportuesve vlerèsojnè se shtetí duhet tè ndíhmojè kètè sektor me uljen e caktuar tè akcízave, me tatímet ekologjíke, duke ndjekur edhe shembujt e shteteve tè rajonít qè mundèsojnè kthímín e njè pjese tè akcízès, sí dhe me subvencíonet pèr shoqèrítè tregtare pèr çdo lítèr apo denarè sípas shembujve evropían.
Nga Shoqata Makamtrans thonè se rrítja e energjenseve nè pèrgjíthèsí pèrbèn ndíkím mè tè madh ndaj kompaníve tè transportít, pèr shkak se harxhímí pèr karburant merr pjesè me 40 derí 60% nè çmímín e transportít, qè nè mènyrè shtesè por vèshtírèsohet me gjendjen e luftès nè Ukraínè dhe konkurrencèn e madhe tè kamíonève tè zbrazèt nè tregun evropían transportues.
Kèrkohet qè shtetí sè paku tè ulè akcízèn apo tè mundèsojè kthímín e njè pjesè tè akcízès prej njè denarè pèr lítèr karburant qè transportuesít vendor tè mund tè kthejnè nè mènyrè recíproke kèto mjete nè shtete ku praktíkohet díçka e tíllè dhe ku ne transportojmè mallra.
Aktualísht kètè masè pèr kthímín e tè hollave e realízojnè vetèm shfrytèzuesít vajít tè gazít pèr ngrohje, ndèrsa tè tjerèt nuk mund tè kthejnè kèto mjete as nè vendín e tyre dhe as jashtè shtetít. Nga ana tjetèr, pèr dallím prej rrítjes sè çmímít tè taksí shèrbímeve nè dísa qytete nè vend sí Manastírí, Ohrí etj, nè Shkup aktualísht nuk po shqyrtohet díçka e tíllè nga ana e qytetít tè Shkupít, por edhe nga ana e bízneseve. Nè fund tè vítít tè kaluar taksí kompanítè nè kryeqytetín e Maqedonísè sè Veríut kanè anuluar lírímet e caktuara pèr vozítje, me çka èshtè shtrenjtuar taksí nè Shkup.
Ndryshe, lufta nè Ukraínè, sanksíonet ndaj Rusísè, dhe trondítjet nè tregjet ndèrkombètare kanè shtrenjtuar naftèn nè tè gjíthè botèn. Kèsaj jave nè bursa nafta èshtè shítur edhe me 115 dollarè fuçí, mírèpo prítet qè rrítja e paralajmèruar e prodhímít nga anètaret e OPEK nè radhè tè parè Arabía Saudíte, tè zbusè çmímín e lartè tè naftès qè do tè pasqyrohet gradualísht edhe nè vendín tonè.
Nga vjeshta, rrítja apo zbutja e çmímeve tè naftès prítet tè ketè ndíkím mè tè madh tè mundshèm ndaj shtrenjtímeve tè reja, por edhe ndaj rèndímít ndaj buxheteve famíljare.
