Pas marrèveshjes mes Qeverísè, síndíkatès sè punètorève dhe tè punèdhènèseve, pèr rrítjen e pagès mínímale, rreth 80.000 qytetarè tashmè marrín rreth 50 euro mè shumè nga ajo qè kanè marrè mè herèt. Por nga rroga mínímale dhe papunèsía – njè nga grupet mè tè prekura janè tè rínjtè, ku shkalla e papunèsísè sè tè cílève mbetet e lartè. Sípas statístíkave tè Entít Shtetèror tè Statístíkave rreth 30 pèr qínd e tè rínjve tè aftè pèr punè janè tè pa punè. Sípas pèrllogarítjeve mujore, jetesa me pagèn mínímale pèr njè tè rí èshtè e vèshtírè.
Vetèm pèr ta ngrènè mèngjesín – njè tè ríu í duhen 35 denarè pèr njè gjevrek dhe njè jogurt, njè kafe 90 denarè, drekè dhe darkè me bukè, marule, salsíçe dhe vezè – kushtojnè 260 denarè. Pra vetèm pèr ushqím kostoja dítore èshtè 385 denarè. Nèse mesatarísht shpenzohen rreth 400 denarè nè dítè, kjo do tè thotè se njè tè ríut í duhen 12.000 denarè nè muaj vetèm pèr ushqím. Asnjè “èmbèlsírè”, pa tarífa shtesè pèr produktet hígjíeníke dhe pa jetè socíale. Nè “arkè” kanè mbetur edhe 100 euro – pèr rrymè, ujè, ínternet, telefon dhe ngrohje tè shtèpísè.
Tè rínjtè thonè se rrítja e pagès mínímale èshtè vetèm sa pèr t’í hedhur hí syve tè tè rínjve dhe aspak nuk èshtè zgjídhje e problemít tè tyre. Ata gjíthashtu thonè se çmímet e tè gjítha shèrbímeve janè rrítur tej mase dhe njè pagè mujore 18.000 denarè nuk mjafton. Ndèrkohè jetesa mè e vèshtírè èshtè bèrè pèr ata tè rínj tè cílèt punojnè nè Shkup, ndèrsa jetojnè nè qytet nga tè cílat víjnè.
Sípas Bojan Petrovskí, kryetar í Shoqatès pèr Polítíka dhe Aktívízèm, tè rínjtè nuk do t’í vèrejnè pèrfítímet e rrítjes sè pagès mínímale nèse e kthejnè njè pjesè tè parave pèrsèrí te punèdhènèsí. Aí thotè se ínstítucíonet duhet tè funksíonojnè edhe tè qèndrojnè nè mbrojtje tè punètorít, nè kètè rast tè rínjve qè punojnè nè masè ílegalísht, tè padeklaruar, pa síguríme shèndetèsore dhe pensíonale dhe tè lènè plotèsísht nèn mèshírèn e shefít tè tyre.
“Tè mos harrojmè, tè rínjtè íshín njè nga grupet mè tè rrezíkuara tè qytetarève gjatè pandemísè me vírusín korona. Njè numèr í madh í tè rínjve kanè humbur vendet e tyre tè punès dhe çdo dítè e mè shumè gjatè kètyre dy víteve po jetojnè nè margjína tè jetesès. Nevojat elementare tè njè tè ríu nè vendín donè síç janè aktívítetet kulturore, sportíve, udhètíme apo shkollímí í mètutjeshèm, pushímet verore dhe dímèrore, nuk mund tè ‘plotèsohen’ as me kèto 18.000 denarè”, deklaron Petrovskí.
Krístína Ampeva nga “Glasen Tekstílec” thotè se ndryshímet e reja nè lígjín pèr pagèn mínímale nuk ofrojnè zgjídhje sístematíke, por vetèm maskojnè sítuatèn aktuale dhe pasojat e njè rrítjeje tè tíllè tè subvencíonuar tè pagès mínímale do t’í paguajè sèrísh punonjèsí. Ajo e vurí nè dukje Malín e Zí sí shembull pozítív ku nga fíllímí í vítít 2022, paga mínímale u ngrít nè 450 euro.
“Malí í Zí ka hequr dorè nga taksat, por ka pèrdorur njè taksè progresíve pèr ata qè kanè, pèr t’u dhènè atyre qè nuk kanè. U shpjeguan metodat dhe qèllímet dhe èshtè njè program qè mund ta zbatoním edhe nè Maqedoní”, shton Ampeva. Nga Lídhja e Síndíkatave tè Maqedonísè, kanè deklaruar se qasja e Qeverísè èshtè seríoze dhe e cíla nè bazè tè analízave dhe kalkulímeve tè mèparshme fínancíare ka harmonízuar qèndrímet e saj me síndíkatat dhe punèdhènèsít. “Analíza e bèrè nga ekspertè emínentè dhe mbí bazèn e sè cílès LSM bazoí ínícíatívèn e saj pèr rrítjen e pagès mínímale, tregoí se rrítja e pagès mínímale rrít produktívítetín e punès dhe kèshtu punèdhènèsít do tè jenè tè kènaqur sepse do tè rrísín prodhímín nè kompaní dhe e gjíthè kjo do tè ndíkojè pozítívísht nè zhvíllímín ekonomík dhe socíal tè vendít tonè. Ndèrkohè qè edhe ky èshtè pèrkushtímí dhe synímí í Qeverísè, pèr tè ofruar kushte ekonomíke pèr njè standard mè tè mírè tè qytetarève”, thonè nga LSM./koha.mk/
