Njoftimi se një monument kushtuar heroit historik shqiptar Skëndërbeu do të ndërtohet në Mal të Zi ka hapur përsëri një debat në vend në lidhje me origjinën e tij.
Partitë politike shqiptare në Malin e Zi të mërkurën akuzuan aleancën pro-serbe të Frontit Demokratik se “po pretendon” pa pasur baza se heroi kombëtar shqiptar Skënderbeu ishte serb.
Reagimi i tyre erdhi pasi Fronti Demokratik mirëpriti një nismë nga autoritetet lokale në qytetin me shumicë shqiptare të Ulqinit për të ndërtuar një monument të Skënderbeut, duke thënë se ai ishte një “hero i madh dhe i famshëm – një serb i lindur”.
Një zyrtar nga Alternativa Shqiptare, Nik Deljosaj, tha se ky ishte “një mit i krijuar nga Akademia Serbe e Shkencës dhe Arteve, SANU”.
“Dhe në lidhje me Skëndërbeun, atë nuk e duan vetëm serbët, por edhe grekët dhe bullgarët. Jo vetëm atë, por edhe nënë Terezën dhe figurat e tjera të njohura shqiptare,” tha Deljosaj për gazetën malazeze Vijesti.
I konsideruar një udhëheqës heroik i rezistencës ndaj osmanëve në Shqipëri, Gjergj Kastrioti, i njohur si “Skënderbeu” (‘Zoti Aleksandër’) – u rekrutua që një fëmijë në Ushtrinë Osmane, duke u shërbyer sulltanëve me besnikëri dhe duke praktikuar islamin.
Por në vitin 1443, ai dezertoi, hodhi tej besimin islam dhe mori qytetin e Krujës. Nga kjo bazë, ai bashkoi princat shqiptarë që vetëm grindeshin nën flamurin e tij dhe pa një pushtim otoman pas tjetrit deri në vdekjen e tij nga malaria në vitin 1468.
Veprat ushtarake të Skënderbeut kundër turqve bënë që ai të admirohej nga Papat dhe shumë sundimtarë të tjerë në Perëndim. Por admirimi i tyre nuk mbështetej me para, gjë që pengonte aftësinë e tij për t’i dhënë turqve një goditje të madhe.
Pas vdekjes së tij, shqiptarët u ndanë dhe osmanët shumë shpejt e pushtuan vendin. Megjithatë, kujtimi i Skëndërbeut vazhdoi të jetonte, pavarësisht faktit se shumica e shqiptarëve deri atëherë ishin konvertuar në myslimanë, një besim që ai e refuzoi me vendosmëri.
Emblema e tij, shqiponja perandorake me dy koka, mbetet simbol i nacionalitetit shqiptar edhe sot.
Disa organizata dhe parti serbe gjatë viteve kanë cituar hulumtimet e historianëve lokalë rreth origjinës së Skënderbeut, që pretendojnë se ai kishte një prejardhje sllave dhe se nëna e tij ishte serbe etnike.
Megjithatë, këto hulumtime, të kritikuara ashpër nga historianët malazezë dhe shqiptarë, pohojnë gjithashtu se emri i parë i Skënderbeut nuk ishte Gjergj por Djuradj, i cili ishte një emër sllav nga ajo periudhë.
Nisma për të ndërtuar një monument të Skënderbeut në një qytet tjetër shqiptar, Tuz, pranë kryeqytetit Podgoricë, shkaktoi gjithashtu një debat të ashpër në prill.
Ndërsa partitë shqiptare e mbrojtën nismën duke thënë se Skënderbeu është heroi kombëtar i të gjithë shqiptarëve që do të shënojë 550 vjetorin e tij të lindjes këtë vit, organizatat pro-serbe dhe disa historianë lokalë thanë se monumenti mund të shihet si një “shënim i territorit shqiptar” brenda Malit të Zi.
Autoritetet lokale në Ulqin thanë se diaspora shqiptare do të financojë ndërtimin e monumentit. Ata thanë se dizajni paraprak është përfunduar dhe se qeveria lokale ka marrë leje nga Ministria e Kulturës për monumentin./BIRN
