Më së voni deri në vitin 2030, tuneli nga ana bullgare i Korridorit 8 do të jetë plotësisht i përfunduar. Këtë e deklaroi ministrja e transportit të Bullgarisë, Krasimira Stojanova, në emisionin “Bruksel 1” në televizionin Bulgaria On Air, raporton Tribuna.
Ajo theksoi para Milena Milotinovës se këtë i është thënë disa herë autoriteteve në Shkup, përfshirë edhe në takimin e 16 tetorit në Bruksel, ku morën pjesë ekspertë të Komisionit Evropian dhe përfaqësues nga Sofja dhe Shkupi në nivel zëvendës-ministrash, si dhe institucione financiare si EIB dhe EBRD. Në këtë takim, Bullgaria dhe Republika e Maqedonisë së Veriut konfirmuan angazhimin e tyre për ndërtimin e Korridorit Nr. 8, duke shprehur kënaqësinë e tyre Komisioni Evropian.
Bullgaria dhe Republika e Maqedonisë së Veriut (RMV) konfirmuan angazhimin e tyre për ndërtimin e Korridorit 8. Kjo është gjithashtu një mesazh që erdhi nga Komisioni Evropian. Një ditë më vonë, zv/kryeministri dhe ministri i transportit të RMV-së, Aleksandar Nikoloski, deklaroi se projekti do të duhet të ndryshohet sepse nuk ka marrëveshje nga ana maqedonase për projektin ekzistues dhe çmimin. Kryeministri i RMV-së shtoi se Shkupi nuk do ta ndihmojë ndërtimin e segmentit të tretë të hekurudhës. Korridori 8 nuk do të ndërtohet derisa Sofja të përfundojë tunelin nga ana bullgare e kufirit.
Takimi i nivelit të lartë në Bruksel u zhvillua ndërmjet përfaqësuesve të KE-së, Biser Minçev, zv/ministrit të transportit dhe lidhjeve të Bullgarisë, Stefan Volkanovski, sekretar i shtetit në Ministrinë e Transportit (MTS) të RMV-së, Siniša Ivanovski, drejtor për infrastrukturën hekurudhore në RMV, institucionet financiare EIB dhe EBRD, dhe Sekretariati i Bashkësisë së Transportit.
– Pse ndodhi që Shkupi pas këtij takimi të dalë me opinione që e konfirmuan mendimin e tyre para takimit se është e vështirë të ndërtohet Korridori 8, sikur nuk duan ta ndërtojnë?
– Dëshiroj të theksoj se kjo është për shkak të faktit që kolegët nga RMV, të cilët morën pjesë në takimin në Bruksel, nuk e informuan mjaft mirë ministrin e tyre. Sigurisht, këtë po e them me shaka. Mendoj se nuk ka ndonjë moskuptim. Kolegët që u kthyen nga Brukseli nga MTS ynë erdhën me një lajm të mirë, takimi u mbulua mirë dhe me njoftimin e KE-së. Konkluzioni im nga ajo që më thanë kolegët, nga ajo që lexova është se të dy palët përsëri e konfirmuan angazhimin për ndërtimin e këtij Korridori të rëndësishëm, dhe kjo si ministre për transport dhe lidhje më kënaq.
– A do të ndërtohet apo jo Korridori 8? Sepse ata duan një projekt të ri, Nikoloski, të paktën kështu thotë, thotë se ky projekt nuk do të ndërtohet. Çfarë është planifikuar… ka një grup pune midis Sofjes dhe Shkupit.
– Grupi i punës është krijuar që në vitin 2017, kur Bullgaria në çdo nivel, si deri tani me përfaqësuesit e saj, thotë se e konfirmon kategorikisht angazhimin e saj për mbrojtjen e Korridorit 8, dhe kjo do të thotë se ne si një vend anëtar i BE-së, rreptësisht respektojmë obligimet tona. Dua të theksoj se në vitin 2017 u nënshkrua Marrëveshja për miqësi, fqinjësi të mirë dhe bashkëpunim midis Bullgarisë dhe RMV-së. Në këtë marrëveshje, në dy dispozitat e saj, të dy palët shprehimisht angazhohen të bashkëpunojnë në të gjitha aspektet, përfshirë ndërtimin e infrastrukturës së transportit. Në të njëjtën datë, më 01.08.2017, u nënshkrua një Memorandum për bashkëpunim midis dy ministrive përkatëse – MTTIS të Bullgarisë dhe ministrisë përkatëse të RMV-së, duke parashikuar ndërtimin e linjës hekurudhore të Korridorit 8 Sofje – Shkup. Këto aktivitete për vendosjen e kornizës ligjore për Korridorin 8 vazhduan më tej, ku u bashkuan Shqipëria, dhe më vonë edhe Italia.
– Mendoj se Korridori duhet të lidhë Bari dhe Brindizi me Varna dhe Burgas… le të shohim në hartë…
– E shihni Korridorin që fillon nga Bari dhe Brindizi, kalon përmes portit të Durrësit, kalon përmes Shkupit, Sofjes, Plovdivit dhe lidhet me Varna dhe Burgas. Pra, madje një grafik i thjeshtë mund të na japë një ide të qartë për përfitimet nga ky Korridor.
– A nuk e vlerëson Maqedonia përfitimin nga ky Korridor, kur ishte embargo greke, ata e eksportonin mallin e tyre përmes Burgasit, aq sa di. Pra, RMV ka përfitim ekonomik, qeveria ka përfitim, biznesi ka përfitim, njerëzit kanë përfitim për t’u lidhur nga të dy anët e kufirit.
– Kategorizikisht, dhe ajo që nuk më është e qartë është pse kolegët nga RMV i heqin bizneset e tyre, qytetarëve të tyre, aksesin në më shumë tregje, në konkurrencë më të madhe, në lëvizje më të shpejtë. Po e them përsëri, ky lidhje e porteve të Detit të Zi dhe Adriatik është një vlerë dhe të paktën për ne është e pakuptueshme pse qytetarët e vendit fqinj do t’u hiqet një vlerë e tillë dhe përfitime të ngjashme nga çdo aspekt. Ky është koridori i vetëm panevropian që, kur të ndërtohet si infrastrukturë hekurudhore, do të lidhë Ballkanin nga lindja në perëndim, do ta lehtësojë kalimin, do t’i shkurtisë orët, do të krijojë shumë më shumë mundësi për lëvizjen e njerëzve, mallrave, kapitalit dhe shërbimeve.
– Në mendimin e qeverisë tonë lexova se Bullgaria në fakt ka lobuar për të marrë fonde evropiane duke përfshirë këtë Korridor në programin për Ballkanin Perëndimor dhe Mesdheun Lindor, a është kështu?
– Pikërisht kështu, Bullgaria është vendi udhëheqës që insistoi dhe si rezultat i përpjekjeve të saj, ky segment, i cili lidh këto porte, u përfshi në një nga korridoret kryesore, dmth. Ballkani Perëndimor – Mesdheun Lindor. Këto korridore, të cilat përfshijnë, janë pjesë e rrjetit të transportit trans-europian, janë të definuara si strategjike për BE-në, minimalisht duhet t’i japin rëndësi dhe t’i inkurajojnë kolegët nga RMV që aspirjnë anëtarësimin në BE të shfrytëzojnë mundësitë për zhvillimin e biznesit të tyre, të qytetarëve të tyre dhe të mos u heqin këtë vlerë të shtuar.
– Ky Korridor është gjithashtu një korridor logjistik i rëndësishëm për NATO-n, dhe RMV është një vend anëtar i NATO-s. Shpresojmë që edhe autoritetet në Shkup do ta kenë parasysh këtë. Sepse kam ndjesinë se autoritetet në Shkup po justifikohen para Bullgarisë se nuk e kanë filluar Korridorin 8, dmth. kjo është përpara opinionit të tyre publik. Çfarë është situata me këtë tunel? Ja, Mickoski thotë se nuk do të ndërtojmë derisa pala bullgare të kalojë tunelin përmes territorit bullgar. Ne kemi një stacion hekurudhor në Gjeoshë, një stacion të madh, të bukur, kemi një linjë hekurudhore deri në kufi… çfarë është situata me tunelin?
– Në lidhje me lidhjen e dy kufijve, Bullgaria aktualisht ka ndërtuar tërë infrastrukturën hekurudhore, duke lënë një segment të pa ndërtuar, i cili është rreth 2.5 km. Vendi ynë ka siguruar fonde për këtë, projekti teknik do të jetë i gatshëm deri në fund të vitit 2024, pas së cilës planifikohen procedurat administrative për ekspropriimin, dhe vendi ynë do të jetë i gatshëm të ndërtojë segmentin nga Gjeoshë deri në kufirin me RMV më së voni deri në vitin 2030. Fatkeqësisht, nuk shohim garanci dhe afate të qarta kur kolegët nga RMV do të ndërtojnë segmentin e tyre nga Kriva Palanka deri në kufirin me Bullgarinë. E dyta që duhet të marrin të dyja palët, do të thosha më guximshëm dhe më ambiciozisht, është tuneli kufitar i Devesh Bir. Ana bullgare ka ndërtuar një pjesë të këtij tuneli që në vitin 1948. Nga ana e RMV-së nuk ka ndërtim në lidhje me pjesën e tyre të tunelit. Pra, akuzat e tyre se Bullgaria nuk ka ndërtuar asgjë, Bullgaria nuk është e përgatitur dhe prandaj nuk do t’i japë paratë e taksapaguesve për të shkuar në mënyrë të kotë, janë kategorikisht të pavërteta.
Prandaj thashë se stacioni në Gjeoshë është ndërtuar dhe qëndron aty, duke pritur që trenat të nisen për në RMV. Mirë, thoni se projekti ynë do të jetë i gatshëm në fund të vitit 2024 dhe deri në fund të vitit 2030 do të ndërtohet dhe përfundohet Korridori nga ana bullgare, a e dinë autoritetet në Shkup këtë?
– Këtë e kanë thënë shumë herë, është thënë edhe në takimin e 16.10. nga kolegët e mi që ishin në Bruksel në takimin me përfaqësues të drejtorive përkatëse të KE-së dhe institucioneve financuese. Ndryshe, projekti që është nga RMV financohet nga EIB dhe EBRD, këto janë institucione financiare, veçanërisht EIB, kjo është banka e BE-së, që mendoj shumë kujdesshëm për cilat projekte japin financa, prandaj më befason pse kolegët nga RMV e sjellin bisedën për llojin e projekteve korruptive dhe të ngjashme. A mendon dikush se institucione financiare me një autoritet të tillë do të financojnë projekte korruptive, kjo është një konstatim shumë e fortë.
Si e shpjegoni këtë?
Nuk kam shpjegim, fatkeqësisht. Ajo që më shqetëson, përsëri do ta them, është se nuk shoh arsye që kolegët nga RMV t’ua presin të tilla mundësi vendit të tyre. Kjo është e pakuptueshme për mua.
Kjo është e pakuptueshme për tërë publikun bullgar. Ata donin të redirektonin fondet nga Korridori 8 në Korridorin 10, i cili i lidh me Beogradin, respektivisht Budapestin. Si e shpjegoni këtë, në fakt, politikanët e një rangut të tillë nuk mund të mos dinë se një redirektim i tillë i fondeve është i pamundur. Çfarë mendoni, pse e ngritën këtë çështje dhe duhej t’u thoshin disa herë nga KE me përfaqësues të ndryshëm nga Brukseli dhe përfaqësitë në Shkup se kjo është e pamundur?
Jam në dilemë se cili është qëndrimi përfundimtar i kolegëve nga RMV, sepse në një moment në vitet e fundit qëndrimi ishte kur filloi ndërtimi… “Po, do ta ndërtojmë këtë Korridor 8”. U morën angazhime si rregulla të shkruara, ne si vende që nënshkruajmë dokumentet përkatëse jemi të detyruar t’i respektojmë. Unë si juriste gjithmonë mendoj se disa rregulla janë shkruar për t’u respektuar, dhe në ndërmjetësore kjo ka edhe më shumë fuqi, pastaj thonë, nuk do të redirektohemi në një Korridor tjetër, dhe sot ose dje dëgjojmë deklarata nga politikanë të RMV-së. se në fakt do të ndërtohet Korridori 8, por jo në këtë mënyrë. Nuk e di cila është pozita e fundit dhe cila është e saktë.
– A mendoni se Bullgaria e komunikoi mirë këtë çështje për Korridorin 8, sepse shohim që politikanët nga RMV flasin për këtë që nga muaji i kaluar dhe muaji para tij, se nuk do ta ndërtojnë, kërkojnë arsye, përfshirë kërkimin e arsyes në Bullgari, që nga fjalët tuaja kuptoj se nuk është kështu.
Jam e bindur se të gjitha institucionet bullgare që u përfshinë në këtë temë ishin mjaft të qarta dhe kategorike – dhe qeveria dhe presidenti dhe ne si MTS ishim shumë të saktë dhe shumë të qartë në temën, për ne Korridori 8 është prioritet. Shpresoj se do të arrijmë që kjo të jetë prioritet edhe për kolegët tanë nga RMV, thotë ministrja Stojanova para Milena Milotinovës në emisionin “Bruksel 1” në Bulgaria On Air.
