Mrekullia në Ishullim e Fazanit


Rreth 6 kilometra para se lumi Bidasoa të derdhet në Oqeanin Atlantik, ujërat e tij që në pjesën fundore shënojnë kufirin midis Spanjës dhe Francës, lagin edhe ishullin e vogël të Fazanëve, që është më shumë një shkëmb i pyllëzuar në mesin e lumit.

Pikërisht këtu, në vitin 1659 u takuan mbretërit e2 shteteve fqinje për të nënshkruar Traktatin e Pirenejve, që i dha zyrtarisht fund Luftës Tridhjetëvjeçare. Sipas traktatit,10 kilometrat e fundit të rrjedhës së lumit Bidasoa, u caktuan si një kufi natyror midis dy kombeve, deri në Gjirin e Biskajës.

Dhe siç ndodh gjithmonë kur një lumë shënon kufirin ndërshtetëror, ky vendoset afërsisht në qendër të rrjedhës së ujit. Duke ndjekur këtë linjë, ishulli u nda në mënyrë ideale përgjysmë, me Francën dhe Spanjën që zotërojnë përkatësisht pjesët që ndodhen në anën e tyre.

Por të dyja vendet arritën më pas një tjetër marrëveshjeje:Ishulli Fazan u shndërrua në njëterritor mbi të cilin ushtrojnë sovranitet të barabartë disa kombe. Historikisht, ka pasur disa raste të tilla, por ato nuk kanë zgjatur shumë.

Suksesi i një marrëveshje të tillë kërkon bashkëpunimin e të gjitha palëve të përfshira, gjë që nuk është e lehtë të ruhet për një kohë të gjatë. Shembulli më i suksesshëm është ndoshta ai i Antarktidës, ku 53 vende e ushtrojnë sovranitetin e tyre që nga viti 1961.

Ishulli i Fazanëve nuk është i vetmi territor që ka rezistuar për kohën më të gjatë me këtë status, por ai është gjithashtu i vetmi në të cilin sovraniteti nuk ndahet njëkohësisht, por në mënyrë alternative:për 6 muaj të vitit sundohet nga francezët, dhe për 6 të tjerat ngaspanjollët.

Para nënshkrimit të Traktatit të Pirenejve, statusi i ishullit nuk ishte i përcaktuar mirë. Por ai ishte në parim një lloj zone neutrale, që u përdor si një vend takimi midis përfaqësuesve të Francës dhe Spanjës, dhe si një vend për shkëmbimin e të burgosurve.

Duket e çuditshme që një ishull me një sipërfaqe vetëm 3.000 metra katrorë,është përdorur sinjë skenë e ngjarjeve të rëndësishme historike, por dhe për fejesa dhe dasma mbretërore midis trashëgimtarëve të kurorave të tyre përkatëse.

Sot, Ishulli i Fazanëve nuk mund të vizitohet nga turistët. Por ai mund të shihet lehtësisht nga bregu, siç sugjeron zyra lokale turistike. Pra vizitorët janë të detyruar ta kundrojë ishullin e veçantë nga të2 anët e brigjeve të lumit Bidasoa, nga qyteti Hendaje në Francë dhe nga ai i Irunit në Spanjë.